”Mustafa Kemal’i endişelendiren olay, O dönemde Osmanlı Senatörü ve Sayıştay Mahkemesi Başkanı Seyit Abdülkadir’in başkanlığında 30 Aralık 1918 de İstanbul da kurulan Kürdistan Teali Cemiyeti’nin; Diyarbakır, Siirt, Malatya, Elazığ,Dersim ve Bitlis’te ki şubelerini açarak örgütsel çalışmaları, Osmanlı yönetimini tedirgin etmişti.” ŞABAN ASLAN / KÜRDİSTAN TEALİ CEMİYETİ’NİN KURULUŞU VE MUSTAFA …
Zêdetir Bixwîne
M.Ö. 484 yılında Halikarnassos’da (Bodrum) doğan Herodot, dünyanın ilk araştırmacı tarihçisi ve yazarıdır. Onu ünlü yapan Historia adlı eserini düzyazı olarak kaleme almasıdır. Romalı deneyimli devlet adamı, bilgin ve yazar Cicero onu Tarihin Babası olarak adlandırmıştır. Herodot, M.Ö. 425 yılına kadar yaşamıştır. Herodot Historia adlı eserinde Yunan, Med, Pers, Asur, …
Zêdetir Bixwîne
Tasavvuf vahyin özel bir şekli olan ilhama dayanır. Tasavvufa göre, asıl bilgi ve bilgelik, tasavvuf bilgisi denilen akıl, vahiy ve nakilden bağımsız düşünülemez. Tasavvufi Halk Edebiyatı aşk, doğa, ayrılık, özlem, ölüm, din ve tasavvuf konularının yanı sıra toplum hayatını ilgilendiren sorunları da ele almıştır. Bu edebiyatta biçimden çok konuya ağırlık …
Zêdetir Bixwîne
Anadilin Şifreleri Dil, her şeyden önce insan olmayı imliyor çünkü insan dışında hiçbir canlı böyle karmaşık bir anlaşma sistemi kullanmıyor. Her sözcüğün imgesel bir karşılığı var. Bu imge somut ya da soyut olabiliyor. Asıl büyüleyici olan her sözcüğün fonetik karşılığının herkesçe aynı şekilde anlamlandırılması. Bu genel bir kabul gerektirir. …
Zêdetir Bixwîne
Mehmet ÇELİK / Nakşibendî Medreselerinin Oluşum Süreci TASAVVUF VE İLMİ BİRLEŞTİREN BİR KURUM OLARAK MEDRESELER Nakşibendî Medreseleri 1811 yılında Osmanlı Devleti’nin doğu sınırındaki coğrafyada Mevlana Hâlidî Bağdadî’nin tarikat anlayışı ile başlayan ve günümüze kadar varlığını devam ettiren medreselere “Nakşibendî Medreseleri” denilmektedir. Zeynelabidin Zinar, Nakşibendî (şeyh) medreselerini, şeyhlerin ders verdiği …
Zêdetir Bixwîne
“İnsanın ikinci atası olacak olan Utnapiştim (Nuh), Tanrıdan; ‘Tufan kopacak, bir gemi inşa et!’ emrini alınca hazırlıklara girişir. Gemiye binecekleri gün, kopacak tufandan kurtulmanın sevinci ile tanrıların şerefine Newroz eylerler, nehirler gibi şarab akar eğlencede…” Destan böyle der! Yani Newroz, ‘kirlenmiş insanın, yeryüzünün tufan ile takdis edilmesi’ arafesinde de kutladığı …
Zêdetir Bixwîne
Astyages, son Med Kralıdır. Bir gün, bir rüya görür. Rüyasında; kızı Mandane, öyle bir su bırakır ki (burada su bırakmaktan kasıt, işemektir), oluşan suyun içerisinde Astyages boğulur gider. Astyages, hemen bu rüyayı yorumculara anlatır. Yorumcuların (Bunlar Zerdüşt rahipleridir, Med bölgesinde yaşayan Mager Kabilesi mensubudurlar, Batı dillerindeki Magie, Magic (sihir, büyü) kavramı buradan gelmektedir.) …
Zêdetir Bixwîne
Lişana Deni modern bir Yahudi Aramice dilidir, genelde Neo-Aramice diye hitap edilir. Kürdistanlı olan bu dil, Van, Hakkari, Urmiye ile Zaxo arasındaki bölgelerde, Kürt Yahudiler tarafından kullanılmış bir dildir. Lişana Deni modern bir Yahudi Aramice dilidir, genelde Neo-Aramice diye hitap edilir. Başlangıçta Türkiye sınırına yakın olan Kuzey Irak’taki Zaho’da ve …
Zêdetir Bixwîne
Kürt kadınının sanat alanında da önemli etkinlikleri olmuştur. Kürt kadınları, tarih süreci içerisinde duygu ve düşüncelerini sanatsal açıdan ifade etme yoluna gitmiştir. Sanatı, kadının duygu dünyası ve toplumsal alandaki yeriyle birlikte ele almak gerekir. Kürt kadınının sanat alanındaki yeteneklerinin günlük yaşamda birçok imgelere, motiflere tercümanlık ettiğini görebiliriz. Kürt kadını, günlük …
Zêdetir Bixwîne
Kürt aydınlanmasında öncü bir kadın: Rewşen Bedirxan Kürt halkının geçmiş mücadele tarihi ve toplumsal yaşamında önemli roller oynayan çok sayıda kadın vardır. Çoğunun yaşam öyküleri hakkında yeterince kaynak bulunamadığı için onları ancak birkaç cümle ile anlatabilecek durumdayız. Haklarında belli kaynaklara ulaşabildiğimiz az sayıda değerli Kürt kadınından birinin yaşamını ele alacağız …
Zêdetir Bixwîne
14 Nisan 1925. Bitlis Harb Divanı’nın kararı ile Azadi Teşkilatı’nın önde gelen liderleri katledildi. Tarihçi değilim, ama tarihin “sosyolojik anlamı“, yani, bugün “bizim neden böyle olduğumuzu“ anlamaya yardımcı olacak “geçmiş olandaki sırlar“ ilgi alanımı oluşturur. Doğrusu, her ne kadar, kürtçede “dirok“ (tarih) ile “çirok“u (öykü, hikaye) ayıran şey morfolojik …
Zêdetir Bixwîne
Çalışmalarını Almanya’da sürdüren tarihçi Zeynep Türkyılmaz Dersim’de 1938’de yaşatılan vahşete dair önemli bir belgeyi paylaşıyor. Harekata katılan bir askerin günlüğüne yazdığı notlar, hem 1938’te neler yaşandığını, hem de bu vahşetin kimi askerlerce nasıl da duygusuz biçimde icra edildiğini ortaya koyuyor. “9 Eylül Ah bugün İzmir’de olsaydım. Halbuki dağ başında Kürtlerle …
Zêdetir Bixwîne
Tarihöncesi uygarlığının gelişme sürecinde, kültürel evrelerin en uzunu ve buzul çağlarının kültürel karşılığı olan; insanlığın ilk ortaya çıkışından, MÖ yaklaşık 10.000 yıl öncesine kadar süren arkeolojik çağ. Bu çağda çaytaşı, çakmaktaşı, hayvan kemikleri ve ağaç gibi doğal maddelerden yapılan ilk aletlerin kullanılmaya başlandığı ve insanların mağara, kaya sığınağı gibi yerlerde …
Zêdetir Bixwîne