Mamoste Qedrî Xelîl Xeyalî (1876-1926 ji Modka ye, ji qebîleya “Mûdan” e. Li cem Seîdê Nûrsî (1876-1960) ders girtiye û gelek di bin bandora wî de maye. Di dawiya sedsala 19an de çûye Stenbolê û li wê derê li ser xwendin û nivîsandina bi zimanê kurdî xebat kiriye. Di sala …
Zêdetir Bixwîne
Zazakî yek ji zimanên kurdî ye ku ev jî zimanê îraniya bakurê rojavayî ye. Li ser cihê zazakî di nav zimanzanan de du nêrîn hene. Piraniya zimanzanan dibêjin ku zazakî yek ji zimanên kurdî ye. Li gor Peter Lerch (1856-57), Friedrich Müller (1864), Albert van Le Coq (1903), Ely Bannister Soane (1913), K. R. …
Zêdetir Bixwîne
”Çimkî kesên bi nexweşiya ” Kurdiya akademîk ” ketibin, her tim hewl didin ku Kurdiyeke standart ango Kurdiyeke tu zimanekî din tev nebûbe biaxivin. Lê wexta Kurdiya wan têrê neke peyven nû tev li axaftinên xwe dikin. Mixabin ev jî gelek caran bi mantiqa Tirkî çêdibe.” ÎHSAN BÎRGUL / …
Zêdetir Bixwîne
QENDÎL ŞEYXBİZÎNÎ / Gotin û Bêjîn Di Reh û Rîşeya Xwe De Di zimanê îroyin a Kurdî de her du lêkerên “Gotin & Bêjîn” tên bikaranîn di demên cuda de, ango lêkera “Gotin”ê bo dema borî ye weke: min got, me gotiye, em gotibû û lêkera “Bêjîn”ê jî bo dema …
Zêdetir Bixwîne
Şin – işt û gîn, di warê rêziman û peyvsaziyê de sê amrazên kevnar û resen in di Kurdîya navîn anku Pehlewanî (Pehlewî) de. Şin û işt: lêker û peyvan dikin peyveke pesn û wesfê, Gîn: lêker û peyvan dike peyveke nav û navdêrî, çawa û bi çi rengî? Ka …
Zêdetir Bixwîne
Kurtedîroka alfabên ku kurdan bikaranîne Bêşik, Kurdan, berî ku bi pirsa alfaba Latini bilî bibin, çend alfabên din jî bikaranîne. Kurdan kengê dest bi bikaranîna alfabê kirine, mixabin hêj derneketiye ronahiyê û ev pirs li hêviya lêkolînên zimanzan û dîroknasên Kurdan e. Gava ji bal piraniya dîroknas û Kurdnasan ve …
Zêdetir Bixwîne
Rêzenivîs: 5 Hasbey KÖKSAL Di zimanê Kurdî, zaravayê Kurmancîyê de COTEPEYV D Dar û daristan Dar.1.Darik, şiv, şivtan, direx. 2.Ço. 3.Qilafet, bejnûbala, endam, şikil. (ji bo merivan.) Daristan:1.Darûbar, dehl, rêl. Cihê ku pir dar lê şên bûne. 2.Dehlûdir, dehlistan, devî. Mane: Dar û koma daran. …
Zêdetir Bixwîne
Rêzenivîs: 4 Hasbey KÖKSAL Di zimanê Kurdî, zaravayê kurmancîyê de COTEPEYV Ç Çal û çûl Çal:1.Kûrgeh, herdê ku hatîye kolandin û kûrkirin. 2.Bîr. 3.Çiwal, tûr, tûrik, gûnî, telîs. 4.Belek, nîşanî, birdobelek, belekî. Çûl:1.Binikê palanê ker û semerê hêstir. 2.Palas, çul, xalîçe, kilîm. Mane: Pot û pertal, …
Zêdetir Bixwîne
Bi sedsalan kurda alfaba aramî (erebî) bi kar anîye û heta îro jî li Rojhilat û Başûra Kurdistanê ew alfeba tê bi kar anîn Bi wê alfabê gelek berhemên giranbaha hatine nivîsarê, ku bûne dewlemendîya çanda kurdî. Du pirtûkên ola êzdîya: ‘Mesheba reş’ û ‘Kitêba Cilwe’ bi alfabêke taybet hatine …
Zêdetir Bixwîne
Rêzenivîs: 2 Zimanê Kurdî , di zaravayê Kurmancîyê da COTEPEYV . B Ba û bahoz Ba:1. Hewayê ku dilive. Li cem, li kêlekê, li teniştê. Tir, fis, piv. Bahoz:1. Bayê pir xurt, bayê bihêz. Bager, gêzgerink, bagêje, babilîsok Mane: Bayi pir dijwar, şidayî, gêjgernik, bayê şid, payê hişkan. Mînak: …
Zêdetir Bixwîne
Gotina xweyiyê benda Eksî Sedayî Hawar`gelek rast û qenc in. Di ser wan re tu gotin nînin. Herwekî me çend caran gotiye yekîtiya milletê kurd bi yekîtiya zimanê kurdî tête pê. Di yekîtiya zimên de gava pêşîn jî yekîtiya herfan e. Yanî ji bona nivîsandina zimanê miletekî divêt zana û …
Zêdetir Bixwîne
Zimanê Kurdî , di zaravayê Kurmancîyê da peyvên COTEPEYV . A Ar û arvan Ar: 1. Şerm, heya 2. Tûj, jan, jehr, axû ( bo xwerin û vexwerin). 3. Pîvana rûxal 4. Agir, şewat 5.Toza hevîr, ard Arvan: 1. Ard. 2. Toza ku hevîr jê tê çêkirin. Mînak: Me ar …
Zêdetir Bixwîne
YAKIN GELECEK ZAMAN (DEMA BÊ/DEMA DAHATÛ YA NÊZÎK) Bu zamanda o iş hala yapılmamış ancak yapılmak üzeredir. Bu zaman Türkçe’de yoktur. Burada ‘kirin’ yardımcı fiili zamanı belirlerken aldığı ekler yine daha önceki dersimizde gördüğümüz şahıs iyelik eklerini alır. Fiil ise gelecek zamandaki (Dema Dahatû/Dema Bê) gibi ‘bi’ önekini alır. Ancak …
Zêdetir Bixwîne