Dr. Kamîran Bedirxan Xwediyê Yekemîn Rojnameya Kurdî ye bi Elfabeya Latînî

Konê Reş

  Wek ku çawa Mîr Celadet Bedirxan xwediyê kovara Hawarê ye ku yekemîn kovara kurdî ye bi elfabeya latînî, wiha jî birayê wî Mîr Dr. Kamîran Alî Bedirxan xwediyê rojnameya Roja Nû ye ku yekemîn rojnameya kurdî ye bi elfabeya latînî hatiye weşandin. Kovara Hawarê berî 90 salî, di roja 15 Gulana 1932an de li Şamê hatiye çap û belavkirin, rojnameya Roja Nû jî berî 79 salan di roja 3ê Gulana 1943an de li Beyrûtê hatiye çap û belavkirin.

  Werin, em 79 saliya roja weşana rojnameya Roja Nû ku 3ê Gulana 2022 ye û xwediyê wê Mîr Dr. Kamîran Bedirxan bibîr bînin.. Evê ku tev jiyana xwe di ber Kurd û Kurdistanê de xerc kiriye..  

  Mîr Dr. Kamîran Bedirxan jî wek wek birayê xwe Mîr Celadet Bedirxan di şerê cîhanê yê duwmîn de, li Beyrûtê, dest bi karê rojnamevaniyê kiriye û di 3ê Gulana 1943an de, yekemîn rojnameye bi navê Roja Nû di dîroka kurdan de bi elfabeya latînî, weşandiye. Ev rojnameya wî xurû bi kurdiya latînî bû, digel beşekê fransizî. 73 hejmar ji vê rojnameya wî hatine weşandine. Hejmara yekê di 3ê Gulana 1943an de, anku berî 79 salan û hejmara dawî 73 di 27ê Gulana 1946an de. Di eynî salê de/ 1943 jî, Mîr Dr. Kamîran Alî Bedirxan rojnameyeke din bi navê “Stêr” li Beyrûtê çap û belav kiriye, 3ê hejmar ji vê rojnameyê jî hatine çap û belav kirin, hejmara pêşî (1) di meha Çileyê berê de 1943an, hejmara (2)an di Sibata 1944an de, hejmara (3)an û dawî di 22ê Çêrya berê de sala 1945an, angku her salekê hejmarek hatiye çap û belav kirin. Dibêjin ku ev rojname wek zêdeya/ pêveka rojnameya “Roja Nû” bû.

Hem jî di sala 1944an Mîr Dr. Kamîran Bedirxan yekemîn rojnameye dîwara ye, bi alfabeya Latînî li Beyrûtê belav dikir.. Û li ser her rûpelekî çend gotinên pêşiyan dinivîsand wek:

1- Xerab kirin rehet e, lê ava kirin zehmet e.

2- Sed xeber bi xeberekê disekine.

3- Desthilanîn fereca xêrê ye.

4- Her kes mêvanê emelê xwe ye.

  Di encam de karim bibêjim ku Dr. Kamîran Bedirxan Xwediyê Yememîn Rojnameya Kurdî ye bi Elfabeya Latînî. 

  Xwendevano! Ku ez û te Mîr Dr. Kamîran Bedirxan û roja weşana rojnameya yekemîn bi elfabeya latînî bibîr neynin, ma wê kî wî bibîr bîne..?! Di baweriya min de miletê ku lehengên xwe jibîr bike, wan di ser guhên xwe re bavêje, wê ew milet her û her paşketî bimîne.. 

Dr. Kamîran Alî Bedirxan di rojnameya Roja Nû, hejmara 11/ 1943an, li dor xwendin û nivîsandina zimanê kurdî wiha dibêje:

(Xort bin, pîr bin, heçî nezan in divê, dest bi xwendin û nivîsandina zimanê xwe bikin; û ne bêjin qiweta min na gihe vî îşî; ez heq ji vî îşî dernayêm. Tiştê ko zaroyên heft, heşt salî dikarin, xort û mirovên sere jî dikarin. Gerandina îş û karên me, heke ji destê me na ye; îş û karên me naçin serî, dawiya me di destê xelkê de perîşan bûne. Di Bêrûtê de dibistaneke kurdî heye; panzde mirov ketine vê medresê; di nav wan de xortên bîst salî û peyayên çel, çel û pênc salî hebûn. Ev di nav sê mehan de hînî xwendin û nivîsandinê bûn û îro Hawar û Ronahiyê dixwînin. Xebat şêr e, te dest avêtê dibe rovî).

  Wek ku diyare Mîr Dr. Kamîran Bedirxan di roja 04.12.1978an de li Parîsê koça dawî kiriye.  Berî mirinê, wî termê xwe diyarî fakultên bijîşkî li Parîsê kiribû.. Anku ew bê gor e! Rehma Xwedê li wî û tev neferên malbata wî be.

Bernamegeh Kurdî / bernamegeh@gmail.com

Lê Binêre

Zanyarî baweriya tek hebûnê ye

Rêber Hebûn Rastiya zanyarî tune dibe dema em xwe radestî tundirwiyê dikin, ew kelem metirsîdar …

error: LÜTFEN OKUYUN KOPYALAMAYIN - JI KEREMA XWE BIXWÎNIN KOPÎ NEKIN !