Arşîvên Etîketan

Dîroka Kurdistanê, destpêka wê, diçê hate deme Sumeriyan û hwd. Piştî Sumeriyan re, deme Babil û Aqadiyan û pişt wê re deme duyemin ya Sumeriyan li ber Diclê û Firatê dijî. Piştî wan deman re, birêzê li dûv hevdû, demên Urî, Hûrî û Mîtaniyan, Gûtî û Naîriyan dtêne jîn kirin. …

Malbata Eyûbiyan li hawîrdorî Îranê (rojava û bakûrê Îrana îro) dima. Ew malbateke kurd bûn, ji êla Rewadiyan bû. Ji vê êlê Şadî bi herdû kurên xwe re Esededîn Şêrko û Necmedîn Eyûb ji gundê Ecdankanê çûne Bexdayê û ji wir jî piştre çûn li Tikrîtê bicihbûn. Şadî li Tikrîtê mir û herdû kurên wî çûn ketine xizmeta Mucehededînê Gîtanî de. Gîtanî dît, ko Eyûb jîr û zane ye, rabû …

Mîrneşîniya Biradost, Xanedana vê mîrneşîniyê Neviyên Hesnewî ne. Li dawiya kuştina Mîr Hilalê Kurê Nasir El-Dewle Bedir de Kurên Hilal ji bona nava Biradostê hatine bibarkirin. Mîrên Biradostî Evanan Sê Bira bûn. Yekek ji wan Tahir bû, yê ku ew li cîgehê Bavê xwe de ji bona Şarezorê bi Serdar ve hate bikirin. Yekekî …

Baban (1649-1850) mîrgeheke (îmareteke) kurdan bû, navê wê ji navê malbata Baban hatiye. Yekemîn serdarê mîrgeha Baban Ehmedê Feqî bû. Piştî wî Baba Silêman hat mîrê Şarezor. Baba Silêman sînorên mîrnişîna xwe fereh kir û gihande Kerkûkê. Piştî wî Silêman Paşa hat û sînor ferehtir kirin û gihande Koyê, Xaneqînê, …

Peymana Lozanê peymaneke aştiyê bû ko li 24ê Tîrmeha 1923ê jibo çaresera arîşeya Anadol û parçekirina Emperatoriya Osmanî di navbera Hevalbendên Şerê Cîhanî yê Yekê û Civata Neteweyî ya Mezin ya Tirkiyê li bajarê Lozanê hat morkirin. Vê peymanê Peymana Sêvrê ko dinavbera hevalbendan û Emperatoriya Osmanî da hatbû morkirin betalvekir. Peymana Lozanê verêja xebata Tirkan bi seroktiya Ataturkî û berjewendiyên nû yên welatên mîna Brîtanyayê li herêmê bû. Avriyek …

Di roja 11ê Adara sala 1970ê de peymana 11ê adarê di navbera hikumeta Îraqê û şoreşa Kurdistanê de bi serokatiya nemir Mistefa  Barzanî hat îmzakirin û bo cara yekê bû bi awayekê fermî û yasayî mafên gelê kurd di çarçuvê Îraqê de bihên naskirin. Di wê demê de ku şerê …

Komkujiya Geliyê Zîlan yek ji komkujiyên herî mezin e ku dewleta Tirk bi şêwazên hovane li dijî gelê Kurd li bakurê Kurdistanê pêk aniye. Piştî serhildana Agirî li sala 1930’ê de dişke, dewleta Tirk li Geliyê Zîlan herî kêm 15 hezar Kurd dikuje, bi dehan gundên Kurdan dişewitîne. Geliyê Zîlan …

Mîrgeha Erdelanê (1169-1867), bi teybetî ku navenda wê Rojhilatê Kurdistanê bû, mîrnişîneke kurdan bû ku piştî dewleta Merwaniyan a kurd re ava bû. Mîrgeha Erdelanê destpêka wê ji 1169 tê dest pê kirin û heta sale 1867´an tê. Ev welatê kurdan, piştî welatê Merwaniyan û Eyûbiyan re ku êdî serdestî û serweriya Eyûbiyan li başûr rojavayê Kurdistanê …

Merwanî (bi erebî: ‏مروانيون‎, Marwānīyūn) navê xanedaneke kurd e ya ku ji sala 990’î heta 1096’an welatekî serbixwe li bakur û başûr serwerî dikirin. Mîrên Merwanî (372-478 koçî/983-1085 zayînî) Bad an jî Baz (Bazê Kurdî, Bazê Dostikî, Bazê kurê Dostik) (372/983) Ebû Elî Hesenê kurê Merwan (380/990) Ebû Mensûr Mumehidê Dewle (Mumehidedewle) Seîdê kurê Merwan (387/997) Ebû Nesr Nesrê Dewle (Nesredewle) Ehmedê kurê Merwan (401/1011) Ebûlqasim Nizamedîn Nesrê kurê Ehmed (453/1061) …

Dewlata Hesnewiyan (yan jî Hesenûyî, Heseneweyhî) yan jî Dewleta Berzîkan Bingeha vê dewletê, serekêlê êla Berzîkaniyan Mîr Husen di sala 941’an de li bajarên Dînewer û Şehrezorê avêtiye. Birayên wî yên bi navê Vendad û Ganîm jî serekêlên êla Îşaniyan bûn. Ji bo wê bajarên Dînewer, Hemedan, Nîhawend, Samxan û herêma Azerbaycanê de gelek bajarokan …

Mîrektiyên Kurd 1-Mîrektiyên Cizîrê û Diyarbekrê Mîrektiya Cizîrê Mîrektiya Xîzanê Mîrektiya Şêrwanê Mîrektiya Bedlîsê Mîrektiya Sasonê Mîrektiya Siwêdî Mîrektiya Pazûkî Mîrektiya Mirdesî Mîrektiya Çemîşgezekê 2-Mîrektiyên navbera Cizîrê û Kilîsê Mîrektiya Heskîfê Mîrektiya Silêmaniyê Mîrektiya Zerakî Mîrektiya Kilîsê 3-Mîrektiyên navbera Cizîrê û Xoyê Mîrektiya Hekariyê Mîrektiya Mehmûdî Mîrektiya Pinyanişî Mîrektiya Dunbilî …