Arşîvên Etîketan

Mesîhtî, kristiyanî, xiristiyanî, xaçperestî, îsewîtî, filehî an filetî ola bawermendên mesîhî û kristiyanan e û Mesîh (Îsa, Eso) pêxamberê vê ayînê ye. Pirtûka pîroz a mesîhiyan Încîl e. Ji bawermendên ola mesîhtiyê re mesîhî, kristiyan, xiristiyan tê gotin. Ji bilî vê binavkirinê, bi kurmancî navên îsewî, fileh an file jî tên bikaranîn. Ola Mesîh (Îsa, Eso) li Filistînê derket û li her derê dinê belav bû. Nêzîke du milyar kes bawermendê vê olê …

Qizilbaş, kumsor, sersor an jî kimsor ji kesên ola yan baweriya Elewîtiyê dihewînin re tê gotin. Heya sedsalên 17-18’an peyva elewî ewçend nehatiye bikaranîn, ji bo wan di zimanê tirkomanî (ji ber ku pirraniya tirkomanên Anatoliyayê elewî bûn) de qizilbaş, kimsor, sersor dihate gotin. Keyên osmaniyan komkujiyên mezin li dijî kimsoran li dar dixistin û her carê ew dibûn mesele di nava şerên osmanî û şahên Îranê de. Paşayê …

Elewîtî an Alevîtî (bi erebî: علوی‎) navê baweriyeke olî li Kurdistan, Anatoliya û Rojhilata Navîn e. Ji navê pismamê pêxemberê ola îslamê Muhemmed ji Elî navê xwe digire. Piştî wefata Muhemmed, ji bo xelîfetiya olî hinde nakokî derdikevin. Herwekî mezheb, kom û ber derdikevin. Eva dibe sedem ku di nava ola îslamê de him ji aliyê feylesofî, him jî ji aliyê tevgerî têkoşîna beran pêk were. Bawermendên ku …

Çarşema Sor yêk ji cejn û ayînên Îranî ye ku li nav kurdên Xorasanê jî pir birêz û hurmet e. Di bîngava sêşema dawî ya her salî da bi coşekî mezin tê lidarxistin û pîroz kirin. Resm û ayînên Çarşema Sor li Xorasanê Ar vêxistin Bîngav ku dibe û tarî dadigere, êzingan tînin …

Yarsan anjî Ehl-e heq (bi farisî: اهل حق‎), navê oleke Kurdan a kevin e li rojhilatê navîn. Hejmara Yarsaniyan li gor hin kesan 4 ji milyonan zêdetir e, piraniyan wan li parêzgeha Kirmanşan a Îranê dijîn. Hejmarek ji wan jî bi navê Kakêyî tên navkirin, nêzîkî Kerkûkê bi cîh in. Lê li gor hin çavkaniyan …

Zerdeştî, mazdayasna[1] yan jî behdîn[2] navê dînê Ariyan e ku halê Pêẍember Zerdeştê hatû çêkirin. Di pêvejoya dîroka xwe ya hezarsalane de, ola Zeredeştî, bi serbilindî, xwe yek dêrîntirîn olên civakên cîhanê pêşkêş dike. Lewre jî ez pêwîst dibînim ku em bi kêmanî hinekî li ser vê olê; li ser pêxemberê wê Zeredeşt, pirtûka wê ya pîroz Avesta û li ser …

Êzdîtî yan êzidîtî, navê ku êzdî ji dînê xwe re dibêjin, ol û dînekî Rojhilata Navîn e û li gor gelek çavkaniyan yek ji ayînên berê yên êzîdîyan e û yek ji kevintirîn dînên yekxwedayî ye. Mijara ku peyva êzidî li kû zayiye, ciyawaz e.Hin lêkoleran diyar dikin ku wateya wê di zimanên hind û …