Serhildana Elkê an jî Serhildana Beytûşebabê (bi tirkî: Beytüşşebap İsyanı ) di 3’ê îlona sala 1924’an de destpê kir. Serhildan, di pêşengiya serbaz Îhsan Nûrî de ji aliyê rêxistina Azadî ya li alaya piyade ya 18’emîn ya li navçeya Elkê (Betûşebabê) hate destpêkirin. Serhildanê, di demeke kin de nêviyê alayê da ber xwe û yekemîn serhildana kurdan a piştî sazbûna komarê ye. Ev …
Zêdetir BixwîneKurdistana Sor
Kurdistana Sor (bi rûsî: Красный Курдистан, Krasniy Kurdistan; bi azerî: Qizil Kürdistan) otonomiya kurdên YKSS’ê ku di nava salên1923 heya 1929’an de berdewam kiribû. Kurdistana Sor projeyeka Lenîn bû ku Lenîn beriya mirina xwe ew pêk anî. Ji bo kurdên di nava Azerbeycan û Ermenistanê de dijîn herêmeke serbixwe avakir. Lenîn alîkariya neteweyên kêmnifûs dikir ku di bin şovenîzma neteweyên zêde nifûs de …
Zêdetir BixwîneKomeley Jiyanewey Kurdistan
Komeleya Vejiyana Kurdistan an jî Komeley Jiyanewey Kurdistan di nava Şerê cîhanî yê duyem de wek encam ji layê elît, rewşenbîr û sîyasetmedarên Kurd ve, di 16 gelawêja 1942yê de ev rêxistin bi awayek nepenî hate ava kirin. Serokê vê rêxistinê Evdilrehman Zebîhî bû. Endambijartina komeleyê jî gelek balkêş bû. Ji ber ku tenê …
Zêdetir BixwîneJiyana Biroyê Heskî Têlî
Biroyê Heskî Têlî, Brahîm Paşayê pêşawa, Pilingê Celaliyan, Kirrê Celaliyan, Heskîzade Brahîm, Biro, Biroyê Çargurçik (* ? – † 25’ê tîrmehê 1931 li Kaniya Reş a Çaldiranê, rojhilatê Kurdistanê) yek ji siyasetmedar, şervan û fermandarên doza azadiyê ya kurdan bû. Ji êla Celaliyan e. Di dîroka nêzîk a kurdan de wekî lehengekî cihê xwe girtiye. Jiyan Kurê Hesk û Têliyê ye. Di Şerê cîhanê yê I de li dijî dagirkirina rûsan têdikoşe. Dema şer …
Zêdetir BixwîneDîroka Mîrîtiya Soran
Keyaniya Soran, Mîrîtiya Soran (1399 – 1883) yek ji dewletên Kurdan di dîrokê de ye. Nêzîkî 500 sal berdewamkiriye. Paytextê vê keyaniyê bajarê Rewandûzê bûye. Damezrêner û yekemîn keyê wê Hêja Kolos e. Di dema keyê bi navê Mîr Soran de keyanî bipêşketiye ku Mîr Soran ji aliyê diya xwe ve ji malbata desthilatdar bûye. Tê zanîn ku bi qasî demekê ji …
Zêdetir BixwîneSerhildana Qoçgiriyê
Serhildana Qoçgiriyê an jî Şoreşa Qoçgîrê, yekemîn serhildana li hemberî hikûmeta Enqereyê ye û di Tîrmeha 1920an de li Qoçgiriyê rû da. Berî serhildanê xebatên amade kirinê ji aliyê Elîşêrê Dêrsîmî û Baytar Nuriyê Dêrsîmî ve hate meşandin. Di Tîrmeha 1920an de hin yekîneyên di bin fermana serok-eşîrê bi navê Misto, avêtin li ser qereqola Çulfa Alî ya …
Zêdetir BixwîneJiyana Ahmedê Hepo
Ahmedê meyî Hepo 80 salî ye. Tê bêjî duh bû. Em nivîskarên gênc bûn, xwendevan, heval… Rojnema RIYA TEZE, Radiyo para axaftinê kurdî, sêksiya nivîskarên kurd, ciyêrasthatinên me bû. Yêrêvana salên şêstî-heftêyî, bîranîn… Paşê Ahmed çû Bekûyê. Çiqas zû sal derbas bûn. Emir çemekî leze. Emrê me wek çemekîçiyê lez …
Zêdetir Bixwîne