QEDRÎ CAN yaşam hikayesi (1911-1972)

Qedrîcan ya da Qedrî Can (asıl adı Abdulkadir Can; d. 1911, Derik, Osmanlı İmparatorluğu – ö. 1972), sosyalist enternasyonalist Kürt yazar ve şair.

Qedrîcan, 1911 yılında Mardin‘in Derik ilçesinde Abdulkadir Can ismiyle dünyaya gelmiştir. İlköğrenimi Derik’te tamamlayan Qedrîcan, daha sonra Konya Öğretmen Lisesi‘nde okumuştur. Şeyh Said ayaklanmasından sonra Antakya üzerinden kaçarak Suriye‘nin Şam şehrine yerleşmek zorunda kalmıştır. Şiirleri ve öyküleri, Hawar ve Ronahî gibi Kürt entellektüel dergilerinde yayımlanmıştır. Eserlerini Kürtçe’nin Kurmancî lehçesinde yazmıştır. Modern Kürt şiirinin babası olarak kabul edilir.[kaynak belirtilmeli] Şiirlerinde enternasyonalizme ve Kürt ulusal bilince vurgu yapmıştır. Çağdaşları Kürt şairi Cegerxwîn‘den, Türk şairi Nazim Hikmet‘ten ve Rus şairi Vladimir Mayakovski‘den etkilenmiştir.

Dünya Gençlik Konferansı, Qedrîcan’ın hayatında politik ve sanatsal gelişiminde büyük bir dönüm noktası olmuştur. Yola çıkmadan önce Kürt Profesör Qanadê Kurdo‘ya telgraf çekerekMoskova‘ya geleceğini belirmiştir. Dönemin ünlü Kürdologları A.İ Orbelli ve Profesör Qanadê Kurdo’nun yardımıyla Suriye’den çıkarak, İstanbul ve Odessa üzerinden Moskova’ya ulaşmıştır. Bu yolculuk sırasında “Ez diçim Mosko” (Moskova’ya Gidiyorum) şiirini yazar ve şiirde İstanbul’dan Nazım Hikmet’in memleketi olarak bahseder.

Eserleri

Öykü

  • Guneh, Lîs Yayınevi, 2008, Diyarbakır.

Şiirleri

  • Hemû Berhemên wî, Belkî Yayınevi, Diyarbakır.

 

Helbestên Qedrî Can

Lê Binêre

Erebȇ Şemo Şamȋlov 

126 saliya ji dayȋk bȗna, hȋmdarekȋ edebyeta kurdȋ,  bavȇ romana kurdȋ,Erebȇ Şemo Şamȋlov

Ezȋzȇ Gerdenzerȋ Nivȋskarȇ kurd Erebȇ Şemo Şamȋlov  ji dayȋkȇ bȗye 23 meha cotmehȇ – Oktomberȇ …

Bir Cevap Yazın

error: LÜTFEN OKUYUN KOPYALAMAYIN - JI KEREMA XWE BIXWÎNIN KOPÎ NEKIN !