Arşîvên Etîketan

Ebdulkerîmê Muderîs an ‘Ebdilkerîmê Muderris[1] (bi kurdiya başûr Ebdulkerîmî Muderîs) (z. 1901 – m. 2005) carna bi navê Namî jî tê nas kirin. Evdilkerîm helbestvan, nivîskar û wergêrekî kurd ê Başûr e. Berhemên xwe bi zimanê kurdî, erebî, û farsî dinivîsand. Di bin bandora Mewlewiyê Kurd, Nalî û Mehwî de maye. Mele Ebdulkerîm Qurana pîroz jî wergerandiye kurdî. Pirtûkên Ebdulkerîm Nûrûl Îman (Erebî) Nûrûl Îslam (Erebî) Zanyarên me yên ji bo dîn û zanistê …

Xelîfe Yûsif (1885 Bazîd, Agirî -1965) alim û helbestvaneke kurd ê Bazîdê ye. Helbesteke wî Ji ewil kes nediye heta vî zemanî Bi vî tertîbê xasima bi vî lîsanî Lîsanê Kurmancî çil bav û kala Hêj nizanî bi xwendina mah û sala Kelbê kûtxwar bi kêr şivanî nayê Cahilek nezanî Xwidê nedayê Ey cahilê malxirab û wêran Neke de’wa meydana …

Di sala 1978’an de li gundê Gûzereşa Colemêrgê hate dinê. Di 23 saliya xwe de romana xwe ya yekemîn Hêviyên Birîndar weşand û pê re salên pêş Bêhna Axê, Neynika Dilî, Berbiska Zer, Hevrazên Çiyan, Ez û Min, Gêjevang û dîwana Bila Gotineke Min û Te jî Hebe nivîsandin. Ligel …

Seyîd Eliyê Findiqî, di sala 1892-ê de li Findika Botan hatiye dinyayê. Findik nehiyeya Dihê ya navçeya Sêrtê ye. Seyîd ‘Elî kurê Seyîd Silêman, kurê Seyîd Îbrahîm, kurê Seyîd ‘Umer, kurê Mele Hesenê Xetîb e. Ev malbat bir riya Evdilqadirê Geylanî digihêje Îmamê Hesen. Dema ko tataran bi ser Bexdayê de girt û ev bajar dagir …

Eliyê Lokerî yan jî Elî el-Lokerî helbestvanek kurd yê pêşîn ê serdema îslamê yê kevn e ku di sedsala 10’an de jiyaye. Hinek jiyana xwe li paytexta Samanîyan li Buxwarayê derbas kiriye. [1] Dema ji Buharayê hatiye welatê xwe Kurdistanê ji wezîrê Samaniyan re peyam şandiye tê de bi zimanê farsî nivîsiye û tê de qala Kurditiyê kiriye. Lê berhemên wî yên bi zimanê kurdîên gihandibin destê …

Wefayî (1844 li Mahabad – 1902, Sûrî) Navê xwe yê malbatî Evdirehîm e, yek ji helbestvanên navdar ên kurd e. Jiyan Di ciwaniya xwe de perwerdeya olî dibîne û wekî sofîyekî deng dide. Sê caran diçe Mekeyê heca xwe dike. Di dawiya temenê xwe de li Silêmanîyê bicih dibe. Di heca xwe ya dawî de nexweş dikeve, li ser tixûbê Sûrî û başûrê Kurdistanê, jiyana xwe jidest dide. Yek ji …

Evdilsemedê Babek (b. 972, Colemêrg – m. 1019, Bexda ?) helbestvan û nivîskarê kurd e ku herî pêşîn bi zimanê kurdî bi zaravayê kurmancî helbest nivîsandiye. Evdilsemed kurê Babekê kurê Ebdulqasimê kurê Mensûrê hozanvan e. Leqeba wî Ebûl Qasim (Bavê Qasim) e, li gelek bajaran cîhên wek; Bexda, Nîşabûr, Mûsil û Hamedan xwendiye û geriyaye. Gorî Îbn Xelikan di pirtûka xweya Wefat el-Eyan de dinivîse ku Ew di sala 972’an li Colemêrgê tê dinê û di 1019’an de jî …

Miradxanê Bazîdî (z. Bazîd 1736 – m. Bazîd 1778) wêjevan û helbestvanê kurd ê klasîk e.[1] Navê Mirad Xan ê din Miradxanê Bazîdî ye. Mirad Xan di sala 1736an de li Bazîda kevin hatiye cîhanê. Zaroktiya xwe di vî bajarê kevin ê dîrokî de bûrandiye. Di şeş saliya xwe de dest bi xwendina qur’anê kiriye. Piştî qedandina Quranê, di Medreseya Ehmedê …

Hesen Hişyar kurdperwer, nivîskar, helbestvan û dîrokzanekî kurd bû. Di sala 1907an de li gundê Serdê 70 km bakurê rojhilatê bajarê Amedê di navbera Hênê û Liceyê de hatiye dinê. Di nav salên 1920î de bi tevgera kurd re dikeve danûstendinê. Têkiliya Îhsan Nûrî Paşa bi navçeyên Hênê û Liceyê pêk tîne. Di liberxwedana neteweyî ya Şêx Seîdê Pîran a sala 1925an de bi şêweyekî kariger cih digire. …

Seydayê Tîrêj (z. 1923 − m. 23’ê adarê, 2002) wêjevan û helbestvanekî Kurd bû. Jînenîgarî Mamoste û helbestvanê helbesta resen nemir Tîrêj di sala 1923´an de li parêzgeha Hesîçê gundê Nicîmê hatiye dinê. Navê wî yê rastî Nayif e. Ew kurê Heso ye. Gava ew dibe şeş salî, bavê wî mala xwe koç dike û li gundê Sêmitikê bi cîwar dibin. Tîrêj li wê derê û …

Şerefxanê Bedlîsî (z. 25’ê reşemiyê, 1543, Qum − m. 1603, Bedlîs) nivîskar û dîrokzanekî kurd e. Pirtûka wî ya herî bi nav û deng Şerefname ye. Mijara Şerefnameyê dîroka Kurd û Kurdistanê ye.[1] Jiyana Şerefxan Şerefxanê Bedlîsî (Mîr Şeref Xanê Bedlîsî) ku nivîskarê Şerefnameyê ye, di sala 1543’an de li nêzîkê bajarê Qumê ji dayik bû ye. Bavikê wî serokatiya eşîra Rojkî (Ruzegî) dikirin û mîrîtiya bajarê Bedlîsê dikirin. Ji ber ku navê bavikê wan tevil …

Axayok, yek ji helbestvanekî kurd[1] e. Lê di derbarê jiyana wî de hema qet agahî tuneye. Tê texmîn ku ew di sedsala 16 an jî 17’an de jiyaye. Nayê zanin ku Ev şaîran ji kuderêye. Ev in dûrikên Axayok yê ko bi dest me ketine:   Axayok Tawûs bi vî şiklê melîh, Şermendeyê …

Feqî Huseyîn Sagniç (1926 – 12ê adara 2003) nivîskar û zimannasê kurd bû. Feqî Hûseyîn Sagniç di 1926’an da li Kehnîyamîran ji dayîk bûye. Kehnîyamîran taxekê gundê Xorosê navça Hîzanê bajarê Bedlîsê ye. Ew salek piştî bizava Şêx Saîd hatî dinê. Di temenê sê salî de mala wan ji navça Xîzanê hatîye navça Tetwanê. Dûriya Oranisê li gundê Kûtê cih bûye. Wî zarotiya xwe li wî gundî borandîye. Di …