Arşîvên Etîketan

Evdirehman Şerefkendî an jî Mamoste Hejar (b. 1920 li mehabad – m. 22’ê reşemiyê 1990 li Kerec), nivîskar, helbestvan, werger û zimannasekî kurd bû. Hejar Quranê jî wergerandibû zimanê kurdî. Di zaroktiyê de wî dişînin perwerdeya olî. Di 17 saliya xwe de dawî dide vê perwerdeyê lewra bavê wî dimire. Sala 1940’ê dest bi nivîsandina helbestên kurdî dike. Tevlî şoreşa Mahabadê û xebatên komarê dibe. Piştî hilweşîna Komara Mahabadê dibe penaber. 30 salan …

Mestûre Erdelanî an jî Mah Şeref Xanim Mestûre Erdelan (b. 1805 Sine – m. 1848 Silêmanî) helbestvan, nivîskar û dîrokzana kurd a jin e. Ew li bajarê Sîneyê ji dayîk dibe û li Sîlêmaniyê mezin dibe. Ji malbateke desthilatdar bû. Bi zimanê erebî û farsî jî dizanî. Ew wekî yekemîn dîrokzana rojhilatê navîn jî tê zanîn. Li ser binemala Erdelan, bûyerên demê tomarkirinên girîng ên dîrokî kiriye. Di sala 2005an de bo pîrozkirina rojbûyîna wê …

Pertew Begê Hekarî (z. 1777 li Colemêrgê − m. 1841), helbestvan û nivîskar ê kurd e. Pertew Begê Hekarî li bajarê Hekariyê ji dayik bûye. Di nav prens û zarokên Mirekên Hekariyê de, zarokatiya xwe derbas kiriye. Di temenê medreseyê de çûye medreseyê û pêşî Qurana pîroz xwendiye û dû re dest avêtiye pirtûkên olî. Li gorî agahiyan, giraniya xwendina wî di Seraya …

Şêx Şemsedînê Exlatî (1588 Xelat – 1674 Dihok) Wêjevan û helbestvanê kurda ye. Helbestvanê wêjeya Kurdî ya qedîm e. Di dawiya sedsala 16an heta sedsala 17an jiyaye. Di wêjeya Kurdî de yekemîn helbestvanê terîqeta Xelwetiye ye.[1] Jiyana wî Şêx Şemsedînê Exlatî, di sala 1588an de li navçeya Xelatê ku îroj li ser Bidlîsê ji dayik bû ye. Ji ber şerên di navbera dewleta Osmanî û Sefewiyan de …

Şerefxanê Hekarî (1682, Colemêrg – 1748, ?) Helbestvanekî kurdî yê klasîk bû Mixabin me derbarê vî nivîskarê hêja de, agahdariyekê bi dest nexist. Tenê li gor gotina nivîskarê nemir Mihemed Emîn Zekî ku gotiye: Şerîfxan di sala 1693an de ji diya xwe re çêbûye. Ji xelkê Colemêrgê ye, lê bi eslê xwe ji mala Mîrê Bedlîsê ye. Şerîfxan bi kurdî û farisî gelek helbest ristine …

Siyahpûş, Sîyahpûş[1] helbestvanekî kurd bû. Şairê kurd ê bi nav û deng, Muhammed Cewad naskirî bi Siyahpûş tê gotin ku ji Rojhilatê Kurdistanê an li gor Celîlê Celîl, li Ûrmiyeyê ye. Ew demek li Tehranê, pişt re jî li Bexdayê maye. Siyahpûş pir geriyaye. Dawî hatiye herêma Silîva li ba Ferhoyê Inzêr …

Îsmaîlê Bazîdî (z. 1654 Bazîd − m. 1709 Agirî), wêjevan û helbestvanekî kurd ê klasîk yê Bazîdî ye.[1][2]. Li cem Ehmedê Xanî perwerde dîtiye. Fîlosofekî mezin bû. Jiyane xwe bi perwerde kirina zarokên kurd re bûhûrand. Pirtûkek jî bi navê “Gulzar” bo perwerde kirina zarokên kurd nivîsand. Berhem Gulzar Çavkanî ↑ Mehmet Çağlayan, Şark Uleması s. 179 ↑ http://www.welateme.info/kurdi/modules.php?name=News&file=print&sid=687

Feqiyê Teyran  yek ji fîlozof û helbestvanekî Kurd yên mezin û klasîk e. Feqîyê Teyran di sala Hîcrî 971 / Miladi 1564an de  li Miksa ku girêdayîyê Çolemêrgê ye ji dayîk bûye. Lê Miks, niha li ser Wanê ye. Di gelek vegotin û nivîsan de behsa wê yekê tê kirin ku Feqiyê Teyran helbestvan …

Melayê Cizîrî (1570–1640) wekî Ehmedê Xanî û Feqiyê Teyran yek ji helbestvanên mezin yên kurd e. Perçeyek ji meqele “Klasîkên me – an şahir û edîbên me ên kevin” ya Celadet Alî Bedirxan: “Mela li cem hemî kurdmancan, nemaze li cem feqehan ewçend nas e ko ne hewce ye ez wesfê wî bidim. Mela şahirekî mitesewif e, …