Hecî Nasir Roşen li zistana sala 1945ê li bajarê Sine (Senendejê)li rojhilata kurdistanê hatiyê dinyayê û heta sênfa 12ê li vî bajarî ders xwendiye.Piştre çûye zankoya Tehranê û li kalêca edebiyata farsî de mijûlî ders xwendinê bûye.digel ders xwendina xwe re di gel radyoya Tehranê pişka kurdî wekî motercimekê hevkariyê dike.dibe hevkarê: …
Zêdetir BixwîneJiyana Şukriyê Bedlîsî
Şukriyê Bedlîsî dîrokzan û helbestvanekî Bedlîsê ê bi eslê xwe kurd e. Dîroka ji dayikbûna wî nayê zanîn, lê di gelekî çavkaniyan de tê dîtin ku ew di sedsala 16’an de jiyaye. Di sala 1530’an miriye. Ew demekî di dewleta osmaniyan de ser mesele û babetên dîrokê dinivîsand. Wî pir ziman dizanîbu di serî de hema ji zimanê …
Zêdetir BixwîneJiyana Êl Begê Caf
Êl Begê Caf[1][2] (Êl Begî Caf) di sala 1492’an de li bajarê Şarezûrê di malbateka ji êla cafan de ji dayik dibe. Baweriya yarsaniyê wî wextî li herêma Şarezûrê belav bû. Wî li Şarezûrê dest bi xwendinê kir û herwiha çû Bexda û bajarên Îranê jî. Ew ji bo xweparastina ji dijminên yarsaniyan, ji Şarezûrê çû Hewramanê û li wê derê bi cih bûye. Êl …
Zêdetir BixwîneJiyana Ebdullah Bîtûşî
Ebdullah Bîtûşî an Mele Ebdullahê Bitûşî, alim û nivîskarê îslamê yê kurd ê Rojhilata Kurdistanê ye. Di sala 1774an de li gundê Bîtûşê hatiye dinyayê. Navê wî rastî Mihemed Ebdullahê kurê Mihemedê Kurdî ye. Li piş xwe gelek pirtûk hîştiye. Ebdullah Bîtûşî xên ji pirtûkên dîn pirtûkekî wî jî a helbestan e, di helbestên xwe de besna gundê xwe dide. Sala …
Zêdetir BixwîneJiyana Xanayê Qubadî
Xanayê Qubadî an Xana Qubadî (z. 1700 Rojhilata Kurdistanê m. 1759 an 1778) helbestvan, wêjevan û wergerekî kurd ê Dibistana Gûranî ye. Xanayê Qubadî yek ji helbestvanên giring ên kevneşopiya vê dibistanê ye. Gorî dîroka devkî Qubadî Qur’ana pîroz wergerandiye zimanê kurdî, belê ev werger windayî ye. Berhama wî ya herî girîng Şirîn û Xusrew e. Berhem Wergera Qurana kurdî Şirîn û Xusrew
Zêdetir BixwîneJiyana Cankurd
Cankurd (z. 1948 Meydankê, Efrîn) helbestvan û nivîskarekî kurd e. Jiyan Cankurd di sala 1948an de li gundê Meydankê yê Rojavayê Kurdistanê hatiye dinyayê. Xwendina xwe ya destpêkê li gundê xwe û ya navîn û lîse jî li Efrîn û Helebê biriye serî. Du salan piştî lîseyê li Enstîtuya Amadekirina Mamosteyan beşa zimanê erebî li Helebê xwendiye. Ji ber xebata siyasî gelek caran hatiye girtin û îşkencekirin. …
Zêdetir BixwîneJiyana Axayê Bêdarî
Axayê Bêdarî helbetvanekî kurdan ê nenaskirî ye û ji bo jîyana wî qet agahî û çavkanî tuneye, Lê tê zanîn ku ew di navbera sedsala 15-16’a de jîyaye. Derheqê wî de Celadet Elî Bedirxan li ser Axayê Bêdarî wisa nivîsand: Axayê Bêdarî – Me tu eserên vî şahirî ne dîtine. Me bi tenê navê …
Zêdetir BixwîneJiyana Şêx Nûredînê Birîfkî
Şêx Nûredîn Birîfkanî (z. 1795 – m. 1851 ) alimê Îslamê û helbestvanekî Kurd bû. Kurê Şêx Ebdulcebare kurê Şêx Nûredîne kurê Şêx Ebûbekirê kurê Şêx Zeynelabidîne kurê Şêx Şemsedîn e. Şêx Şemsedîn, şêxê terîqeta Xelwetiyê bûye. Ji xelkê bajarê Xelatê bûye. Xelat, dikeve ser qeraxê Behra Wanê. Ji Xelatê hatiye Kurdîstana Başûr, di gundê Birîfkande bi cî bûye. …
Zêdetir BixwîneJiyana Mele Ehmedê Heyderî
Mela Ehmedê Heyderî, helbestvanê kurd ê ku di çaryeka dawîn a sedsala 19an û nîvê yekem ê sedsala 20an de jiyaye. Di van salan de edebiyata klasîk a kurdî êdî hêdî hêdî serencama xwe biriye serî. Di vê qonaxê de Heyderî, bi nûnertiyeke serkeftî ve bûye yek ji xeleka dawîn …
Zêdetir BixwîneJiyana Şamî Kirmaşanî
Şamî Kirmaşanî (Şahmurad Mustaq Kirmaşanî), helbestvanekî kurd e. Şamî di sala 1889an de li gundekî nêzîkê bajarê Kirmaşanê ji dayik dibe. Di zarotiya xwe de ji roniya herdû çavên xwe dibe. Herhal gava ku ev dibe 3-4 salî bûye: Henûz neşnasûm çep we rasi dest – min hê nizanibû destê çep û rast jihev …
Zêdetir BixwîneJiyana Mele Mensûr Girgaşî
Mele Mensûr Girgaşî (Sedsala 15’an û 16’an) Alim û helbestvanekî kurdan e, Bedewî û rindiya her tiştî, bêguman bi hostatî û hunermendiya hunermendan ve, rewşen û şanaziya xwe diyar dikin. Çewa ku xwarin bi hunerên kebaniyên hunermend, xweştir û zewqdartir dibin, herweha ziman û nivîsar jî eynî wisan bi xameya xamekêşên hunermend, rindî û şênîtiya xwe radixêlin. Ev jî li …
Zêdetir BixwîneJiyana Melle Ebdullah Varli – (Abdullah Varlı)
Abdullah Varlı, ango Mele Ebdullah Varlî (1’ê avrêlê 1939 li Patnosê − 2’ê reşemiyê 2012 li Enqereyê), nivîskar, alim û lêkolînerekî kurd bû. Nivîskar di 1’ê avrêla 1939 an de, di gundekî navçeya Patnosê yê bi navê Hesar de ji dayîk xwe bûye. Di sala 1946 an de li gundekî wê navçeyê; Nenecanî de wekî hemû zarêd Kurdistanî, cara yekemîn li bal bavê xwe Muhammed (Hoko) xwendiye. Paşê çûye di pir medreseyên welêt …
Zêdetir BixwîneJiyana Mele Nûriyê Hesarî
Mele Nûriyê Hesarî, di 1934’an de li Hesar a gundê Kercewsê bûye. Di nava Kurdan de bi nasnavê Seydayê Pirêşan tê naskirin. Navê diya wî Xanim e, navê bavê wî Mele Yûsifê kurê Emer e. Emer ji gundê Hêştirekê ji malbata Etmanka, ji şaxê Elikan, ji rema (eşîr) Hevêrkan bûye.[1] Mele Nûrî ji malbateke xweneda, …
Zêdetir Bixwîne