Arşîvên Etîketan

Elînazîk an ala nazik xwarinek ji pêjgeha kurd, suryanî, romî (tirk) û ereb e. Bi taybetî li parêzgehên Dîlok, Riha, Mersîn, Edene û Amedê navdar e. Navê xwarinê yê rastîn “ala nazîk” bûye, di çerxa demê de wiha hatiye guhertin. Ji bacanreşka pijandî, mast, goştê golik an berxê (herwiha goştê kişandî) û biharbêhnê (biharat) tê amadekirin. Bacanreşka xwe ya pijandî bi germî sîr û mast bikin. Biharata xwe bavêjinê, tevdin. …

Kufteya Evdîgor xwarineka ku goştê dewaran yê bêbez ve tête çêkirin e. Li Bakurê Kurdistanê taybetî li serhedê tê çêkirin. Amadekirin Goşte dewaran ê bêbez û bê reh lî ser kevirekî heta bibe wek benîşt tê kutandin. Wexta ku li ser kevir tê kutan din av de reh bê dîtin jê tên derxistin. Paşê pîvaz tên …

1.Bêdirav Bêdirav, bêpere navê seleteyek e. Seleteya lowiyan (fasûlî) e. Li Serhedê jê re bêdirav, bêpere dibêjin. Ev nav çawa derketiye, kes nizane. Pirraniya seleteyên pêjgeha kurd wisa bi rengdêran navan digirin. Berkelî (bo çar kesan) 2 stekan (qedeh) lowî (ya hebî ne ya teze) Nîvê stekanê sirke Ava nîvê lîmonê 1 stekan tehîn 1 serî pîvaz 3 serî sîr Çend ta bexdenûs …

Hecî Zembûr, kufteya bi zembûrê ya Semsûrê navê kufteyeke pêjgeha kurd e. Pirranî li parêzgeha Semsûrê tê xwarin. Li rojhilatê Kurdistanê, parêzgehên Amed, Ezirgan, Qers, Sêrt û gelek deverên başûrê Kurdistanê biharbêhna zembûr di kufteyan de tê bikaranîn. Ji zembûrê re herwiha cehter, catirî, awîşen jî dibêjin. Berkeliya Hecî Zembûrê 2 KX (kevçiyê xwarinê) rûn 1 KŞ (kevçiyê şîraniyê) îsota sor 1/2 pîvan têkela kufteyê ya Rihayê 250 gr …

Şamborek xwarinek ji şikeva, goşt, pîvaz, bexdenûs û hwd dihê çêkirin. Çêkirina Şamborekan Pêşî navoşk (goşt yan lorik û pîvaz,beqdenûs û hwd yên kelandî) dihê çêkirin. Paşî li ser textê nan bi tîrikê hevîr dihê vekirin ku bibe şikeva. Her şikeva dihê veqetandînî du perçeyan û navoşk dihê xistin nav wan û dihê pêçan. Kêlek û quncên wan …

Boranîk navê xwarineke kurdî ye. Di pêjgeha Îranê de jî navdar e. Farsî jê re dibêjin boranî. Herwiha derbasê pêjgeha balkanî û romiyan (tirk) jî bûye. Ji mast û cureyên kidakê (zebze), biharbêhn (biharat) û sîrê ye. Navê wê Zanayê farsan dibêjin, ev xwarin navê xwe ji keyê Sasanîyan Porandox (Pourandokht) digire ku wî pirr hez jê dikiriye. Poranî ango wekî Porandox, dûv re bûye boranî(k). Berkelî (bo …

Keledoş, keldoş xwarineke pêjgeha kurd e. Li herêmên Serhed, Botanê pirr tê xwarin. Ji koma xwarinên sîr û mastê ye. Li hin deveran cuda bin jî, ji keşkê tê çêkirin. Dahn, nok, goşt û giyayên ku zivistanê hişk dikin, tevlî hev dikin û dikelînin. Ku hazir dibe nan hûrdikin û li ser nan dikin û tê xwarin. Li Serhedê ji sîr û mastê çêdikin. Berkelîna wê nan …

Çilbir xwarineke ji pêjgeha kurd e. Çilbir û çilîbir ne yek in Du cureyên wê hene. Çilbira navdar, a bi hêk û mastê tê çêkirin e. Çilbira bi goşt û şikevayê tê çêkirin, ne çilbir lê çilîbir an çilekîbir e. Mixabin bi şaşî tên tevlîhevkirin. Gotin li ser çilbirê Çilbir xwar, hewcedarê çil û yekê nema. Çilbir xwar negot çil û …

Tirşik navê komekê xwarinên pêjgeha kurd e. Gelek cureyên wê hene û mirov dikare bêje, kurdan ji ber ku hinekê tirş e, gelek xwarin wekî tirşik binavkirine. Cureyên tirşikê yên navdar Mixabin lêkolîneke zanistî li ser xwarinên kurdî nehatiye kirin. Kesên ku li ser vê babetê xebitîne jî pirranî li ser herêma xwe …

Qeyxaneya Wanê, cureyeke arxavkê (omletê) ye. Taybetiya qeyxaneya Wanê ji yên herêmên din, bikaranîna rûnê nivîşkî ye ku tehma xwarinê xweştir dike. Lê, demên dawiyê li aşxaneyên Wanê jî êdî bi rûnê ron (gulberoj ûêd) tên çêkirin, orjînaliya wê êdî nemaye. Mirov dikare kêm-zêde terîfeya qeyxaneya Wanê, wekî standardekê bibîne. Yên herêmên din jî …

Meftune, meftûne cure xwarineke quşxaneyê ji pêjgeha kurd û gelên cîran e. Ji ber ku bêjeya “meftûne” tê wateya dildayînê, ev xwarin bi qasî dildayînê hatiye hezkirin. Bi taybetî li Amedê gelek hez jê tê kirin. Berkelî 750 gr goştê sor 4 serî bacanê reş (bacanreşk) 4 serî frrengî (pamîdor, bacanê sor, şamî, şamik, tomatos) 4 serî îsot 2 kevçî simaq 4 …

Helîse, herîse yan keşkek navê xwarinekê ye, yê ku bi taybetî li herêma Wanê tê çêkirin. Ji dan, goştê bêhestî, bez, nok, merge, nane, rûn, xwê û avê tê amadekirin. Çêkirin Nok, dan, goşt û bez di nav hev de, di firahqek devgirtî de tevî avê tê kelandin, ku ava xwe kişand, devang tê vekirin, biheskê malzeman tê bieçiqandin lepe. Di tawekê de rûn tê helandin, nane u merge tên …

Hêkerûn navê cureyeke arxavkê (omletê) ye. Li hin deveran ji tevayiya arxavkan re hêkerûn dibêjin lê ev ne rast e. Herwiha li hin deveran jî bo arxavkê qeyxane tê bikaranîn, ev bi xwe jî cureyeke arxavkê ye. Hêkerûna bitehm li parêzgeha Colemêrgê tê çêkirin. Herwiha awayên herêmên din jî bitehm û xweşik in. Hêkerûna Colemêrgê Berkeliyên (melzemeyên) …