Arşîvên Etîketan

Amed bajarê mezin ê bakurê Kurdistanê ye. Amed yek ji mezintirîn bajarên Tirkiyê ye û di nav kurdan de weke paytextê serbajarê rastî ya Kurdistanê tê binavkirin. Amed îro di qada neteweyî û navneteweyî de bi sûr û zebeşên xwe bi nav û deng e. Gellek xwarinên herêmî hene ku pirr tên ecibandin. Meftune: Goştê parçekirî di quşxane yan …

1. Bastêq Bastêq an jî bastiq, pêstîlê ku ji tirî an tûyan tê çêkirin. Çêkirina bastêqê Çêkirina bastêqê karekî gelek bi zehmet e. Ji komkirina tiriyan heta qeşartina bastêq gelek gav pêwîst in. Kelandina ava tiriyê Berî her tistî tiriyê ku di bax û baxçeyan de di mehên îlonê de têne qutkirin. Torbeyên ku avê berdidin …

Elînazîk an ala nazik xwarinek ji pêjgeha kurd, suryanî, romî (tirk) û ereb e. Bi taybetî li parêzgehên Dîlok, Riha, Mersîn, Edene û Amedê navdar e. Navê xwarinê yê rastîn “ala nazîk” bûye, di çerxa demê de wiha hatiye guhertin. Ji bacanreşka pijandî, mast, goştê golik an berxê (herwiha goştê kişandî) û biharbêhnê (biharat) tê amadekirin. Bacanreşka xwe ya pijandî bi germî sîr û mast bikin. Biharata xwe bavêjinê, tevdin. …

Kufteya Evdîgor xwarineka ku goştê dewaran yê bêbez ve tête çêkirin e. Li Bakurê Kurdistanê taybetî li serhedê tê çêkirin. Amadekirin Goşte dewaran ê bêbez û bê reh lî ser kevirekî heta bibe wek benîşt tê kutandin. Wexta ku li ser kevir tê kutan din av de reh bê dîtin jê tên derxistin. Paşê pîvaz tên …

Parêv an jî biryan xwarineke bigoşt ê pêjgeha kurd, ji herema Botanê ye. Dîrok û bingeha parêvê Ji ber ku ev xwarin demeke gelekî dirêj e tê çêkirin û xwarin, kesek nizane kengê û çawa hatiye çêkirin. Lê hê di dema Mîrekên Botan de, li herêma Botan di dawet û şahiyan de gelek pez dihatin serjêkirin û ji …

1.Bêdirav Bêdirav, bêpere navê seleteyek e. Seleteya lowiyan (fasûlî) e. Li Serhedê jê re bêdirav, bêpere dibêjin. Ev nav çawa derketiye, kes nizane. Pirraniya seleteyên pêjgeha kurd wisa bi rengdêran navan digirin. Berkelî (bo çar kesan) 2 stekan (qedeh) lowî (ya hebî ne ya teze) Nîvê stekanê sirke Ava nîvê lîmonê 1 stekan tehîn 1 serî pîvaz 3 serî sîr Çend ta bexdenûs …

Hecî Zembûr, kufteya bi zembûrê ya Semsûrê navê kufteyeke pêjgeha kurd e. Pirranî li parêzgeha Semsûrê tê xwarin. Li rojhilatê Kurdistanê, parêzgehên Amed, Ezirgan, Qers, Sêrt û gelek deverên başûrê Kurdistanê biharbêhna zembûr di kufteyan de tê bikaranîn. Ji zembûrê re herwiha cehter, catirî, awîşen jî dibêjin. Berkeliya Hecî Zembûrê 2 KX (kevçiyê xwarinê) rûn 1 KŞ (kevçiyê şîraniyê) îsota sor 1/2 pîvan têkela kufteyê ya Rihayê 250 gr …

Şamborek xwarinek ji şikeva, goşt, pîvaz, bexdenûs û hwd dihê çêkirin. Çêkirina Şamborekan Pêşî navoşk (goşt yan lorik û pîvaz,beqdenûs û hwd yên kelandî) dihê çêkirin. Paşî li ser textê nan bi tîrikê hevîr dihê vekirin ku bibe şikeva. Her şikeva dihê veqetandînî du perçeyan û navoşk dihê xistin nav wan û dihê pêçan. Kêlek û quncên wan …

Boranîk navê xwarineke kurdî ye. Di pêjgeha Îranê de jî navdar e. Farsî jê re dibêjin boranî. Herwiha derbasê pêjgeha balkanî û romiyan (tirk) jî bûye. Ji mast û cureyên kidakê (zebze), biharbêhn (biharat) û sîrê ye. Navê wê Zanayê farsan dibêjin, ev xwarin navê xwe ji keyê Sasanîyan Porandox (Pourandokht) digire ku wî pirr hez jê dikiriye. Poranî ango wekî Porandox, dûv re bûye boranî(k). Berkelî (bo …

Keledoş, keldoş xwarineke pêjgeha kurd e. Li herêmên Serhed, Botanê pirr tê xwarin. Ji koma xwarinên sîr û mastê ye. Li hin deveran cuda bin jî, ji keşkê tê çêkirin. Dahn, nok, goşt û giyayên ku zivistanê hişk dikin, tevlî hev dikin û dikelînin. Ku hazir dibe nan hûrdikin û li ser nan dikin û tê xwarin. Li Serhedê ji sîr û mastê çêdikin. Berkelîna wê nan …

Çilbir xwarineke ji pêjgeha kurd e. Çilbir û çilîbir ne yek in Du cureyên wê hene. Çilbira navdar, a bi hêk û mastê tê çêkirin e. Çilbira bi goşt û şikevayê tê çêkirin, ne çilbir lê çilîbir an çilekîbir e. Mixabin bi şaşî tên tevlîhevkirin. Gotin li ser çilbirê Çilbir xwar, hewcedarê çil û yekê nema. Çilbir xwar negot çil û …

Tirşik navê komekê xwarinên pêjgeha kurd e. Gelek cureyên wê hene û mirov dikare bêje, kurdan ji ber ku hinekê tirş e, gelek xwarin wekî tirşik binavkirine. Cureyên tirşikê yên navdar Mixabin lêkolîneke zanistî li ser xwarinên kurdî nehatiye kirin. Kesên ku li ser vê babetê xebitîne jî pirranî li ser herêma xwe …

Qeyxaneya Wanê, cureyeke arxavkê (omletê) ye. Taybetiya qeyxaneya Wanê ji yên herêmên din, bikaranîna rûnê nivîşkî ye ku tehma xwarinê xweştir dike. Lê, demên dawiyê li aşxaneyên Wanê jî êdî bi rûnê ron (gulberoj ûêd) tên çêkirin, orjînaliya wê êdî nemaye. Mirov dikare kêm-zêde terîfeya qeyxaneya Wanê, wekî standardekê bibîne. Yên herêmên din jî …