Yûsif û Zuleyxa berhemeke bi nav û deng a wêjeya Rojhilata Navîn e. Bi Dîwana helbestvanê farisî Camî ev serpêhatiya evînî yekcar li nav gelên herêmê hatiye nasîn. Helbestvanê kurd Selîm Silêman jî ev serpêhatî bi kurmancî nivîsiye û xelkeyekî zêrîn tevlî wêjeya kurdî kiriye. Aleksandr Jaba yê ku goman dikir ku Selîm Silêman dîwana xwe ji dîwana “Camî” helbestvanê faris …
Zêdetir BixwîneÇîrvanok çi ye
Çîrvanok ew çîrok in ku cih didin leheng, bûyer û tiştên awarte. Gotina çîrvanokê berî her tiştî ji çîrvanokên wekî Mîrze Mihemed , Şengê û Pengê û Bahlûl ên devkî, ku gelîrî ne tê. Lê berhemên ku tu têkiliya wan bi gelêriya devkî re tune bin jî hene ku wekî çîrvanok hatine nivîsîn. Ew jî ji …
Zêdetir BixwîneEfsaneya Pîrhebok
Pîrhebok, afirandeyeke ku di gelek mîtolojî û dînan de xwediya hêza efsûnî ye. Pîrhebok bi piranî jin in û xerabiyê dikin, lê herwiha yên qenciyê dikin jî di efsane û çîrokan de derbas dibin. Pîrhebok di çanda kurdî de Pîrhebok, hebokeke ku di efsane û çîrokan de ciyekî grîng digre …
Zêdetir BixwîneEfsaneya Tofana Nûh
Tofana Nûh, ku tê gotin di dema Nûh de bûye ye. Ev mijara tofanê di pirtûkên pîroz de pirr hatiye ser ziman. Li ser tofanê, ku ji dema sumeriyan e, bineterek jî bi nivîskî bi rengê nivîsên bizmarî hat dîtin. Di wê de jî, behsa bûyîna tofanê dike. Lê tê bawerkirin ku ji wê …
Zêdetir BixwîneEfsaneya Teyrê Sîmir
Teyrê Sîmir, teyrekî efsanewî yê çîrokan e. Bi kurdî Sîmir dibêjin û cih û warê Sîmir çiyayê Zagrosan e. Sîmir ji du gotinan pêk hatiye: sî û mir. Peyv Li gor van herdu peyvên hevdudanî ku navê sîmir ji wan pêk hatiye, çar wate û texmînên cuda hene. Sîmir teyrekî …
Zêdetir BixwîneEfsaneya Şahmaran
Gotina Şahmaran (kurdî: Şahmaran, Şamaran, Şah:maran) ji “Şahê Maran” tê. Şahmaran efsaneyeke gelekî kevin e û li gelek malên kurdan jin li ser paçekî wêneyê Şahmaran çêdikin û li dîwêr dadiliqînin. Ev wêneyên ku li dîwarê malên kurdan hene, Şahmaran wekî marekî xwediyê gelek lingan nîşan dide û bi taybetî di navbera dûvpişk(“tupişk” tê gotin) û mar de wekî ajalekî taybet …
Zêdetir BixwîneDestana Siyabend û Xecê
https://youtu.be/cDzoMa2nWhA Her bedena ki diqelibî parçeyek bu ji dilê wanê li paş mabûn. Agir kete dilê dayîk û bavan. Bu şîn, bu girî. . . . Te digot qey avên rubara bi zêbarên paşve diçe. . . Sîyabend li mêrxasê Silîva ku demekê li erdê dirêj man nêrî. Dilê wî …
Zêdetir BixwîneDestana Gilgamêş
Gilgameş Serhatiya miriniyê ya di Mîtolojiya Mezopotamya kevin de ye. Ev mîta Sumerî, ji aliyê şahristaniyên Akad, Babîl û Asûriyan ve jî hatiye nivîsîn û bawer kirin. Destana Gilgamêş destaneke navdar a Rojhilata Navîn e ku berî Îsa pêxember hatiye nivîsîn. Destan li ser çermê Xezalan hatiye nivîsîn.Faris îdia dikin Destana Gilgamêş bi di bingeha xwe de bi farisî …
Zêdetir BixwîneDestana Rûstemê Zal
Rûstemê Zal, navê destanaka kevn ye fars ku ji aliyê zanistê ku bi eslê xwe fars e Firdewsî ve hatiye nivîsandin. Rûstemê Zal, destaneke kurd ku kengî û di kîjen demê de bûye ne kifş e. Lê destanake pir kevn e. Ji aliyê çandî, hizrî û kevneşopî ve pir binix …
Zêdetir BixwîneDestana Memê û Eyşê
Wexta ku Eyşê seh kir ne xewn e, rast e ev xortê delal Memê ye, hesreta wê ya heft sala ye, bi şabûna ningê wê erd nedigirt, bê per û bask difiriya. Destana Memê û Eyşê di nav nimûneyên zargotina Kurdî de cihekî taybet digire. Mijar balkêş e û rûdaneke dilsoj …
Zêdetir BixwîneHerdu jî yek in… Pêkenok-qerf
Şerebvexwarek û meleyekî dîndar li ser hela û heramiya şerebê munaqeşe dikin. Şerabvexwar ji melê re dibêje : « Mele, bi Qurana ku te xwendiye, şerab ne heram e. Çima dê şerab herem be ? Ma ew ji demûşa tiriyê çêdibe, na ? Dema miro tirî dixwe ne heram e. …
Zêdetir BixwîneXwediyê sola nû
Yekî destgirtî û çavteng cara pêşî ku ji xwe re cotek solên (qundere) nû kirî. Rabû çû nav zadê xwe, da ku li rewşa wî binere. Ev demek dirêj bû, ku baran nehatibû. Lê piştî ku giha nav zad, baraneke xurt dest pê kir. Mêrik li ber sola xwe ket, …
Zêdetir BixwîneXapandin û poşmanî … Pêkenok- qerf
Yekî aşîtî çêlekeke wî ya pir xerab, diranketî û ziîf hebû, zabû û tenê kîlok şîr dida. Xwediyê wê jê aciz bû û xwest wê bifroşe. Cîranê wî şîret lê kir û jê re got: “Ger tu bixwazî pereyine baş ji bo wê bistînî, divê tu wê bidî delalekî xerbî, …
Zêdetir Bixwîne