Arşîvên Etîketan

Xalid Axayê Zêbarî helbestvanekî kurd e. Xalid Axa yê Zêbarî/Zîbarî di 1827an de li Gundê Şêniyê hatiye jiyanê û di 18?`an de jî çûye dilovaniya xwe. Gundê wî dikeve deşta Zê, li nav eşîra Zêbariyan, ku dikeve Rojhelata Amêdiyê. Xalid, kurê Şêx Hiseyn e. Bapîrê wî Şêx Xalid kurê Şêx Hiseynê Zîbarî ye. …

Şêx Nûredîn Birîfkanî (z. 1795 – m. 1851 ) alimê Îslamê û helbestvanekî Kurd bû. Kurê Şêx Ebdulcebare kurê Şêx Nûredîne kurê Şêx Ebûbekirê kurê Şêx Zeynelabidîne kurê Şêx Şemsedîn e. Şêx Şemsedîn, şêxê terîqeta Xelwetiyê bûye. Ji xelkê bajarê Xelatê bûye. Xelat, dikeve ser qeraxê Behra Wanê. Ji Xelatê hatiye Kurdîstana Başûr, di gundê Birîfkande bi cî bûye. …

Mele Mensûr Girgaşî (Sedsala 15’an û 16’an) Alim û helbestvanekî kurdan e, Bedewî û rindiya her tiştî, bêguman bi hostatî û hunermendiya hunermendan ve, rewşen û şanaziya xwe diyar dikin. Çewa ku xwarin bi hunerên kebaniyên hunermend, xweştir û zewqdartir dibin, herweha ziman û nivîsar jî eynî wisan bi xameya xamekêşên hunermend, rindî û şênîtiya xwe radixêlin. Ev jî li …

Xelîfe Yûsif (1885 Bazîd, Agirî -1965) alim û helbestvaneke kurd ê Bazîdê ye. Helbesteke wî Ji ewil kes nediye heta vî zemanî Bi vî tertîbê xasima bi vî lîsanî Lîsanê Kurmancî çil bav û kala Hêj nizanî bi xwendina mah û sala Kelbê kûtxwar bi kêr şivanî nayê Cahilek nezanî Xwidê nedayê Ey cahilê malxirab û wêran Neke de’wa meydana …

Seyîd Eliyê Findiqî, di sala 1892-ê de li Findika Botan hatiye dinyayê. Findik nehiyeya Dihê ya navçeya Sêrtê ye. Seyîd ‘Elî kurê Seyîd Silêman, kurê Seyîd Îbrahîm, kurê Seyîd ‘Umer, kurê Mele Hesenê Xetîb e. Ev malbat bir riya Evdilqadirê Geylanî digihêje Îmamê Hesen. Dema ko tataran bi ser Bexdayê de girt û ev bajar dagir …

Mele Seîdê Nîvilî yek ji nivîskar, helbestvan û zimannasê kurd e. Ew kurê Mele Yehyayê Nîvilî ye. Hem xweherzî û zavayê Şêx Evdirehmanê Şawirî ye. 1932 an de li gundê Nîvila girêdayê navça Eruh (Dihê) hatîye dinê. 1984’an de dest nivisa Ferhenga Kurdî-Kurdî kirî ye, sala 1987 de pêkaniye. Mela Seîdê Nîvilî cara yekemîn Ferhenga Kurdî-Kurdî çêkirî ye. …

Bekir Begê Erizî helbestvan û peykertraşê kurdan e, bi taybetî li deverên Behdînan, Hekarî û Botan navdar e. Bekir Beg kurê Behder Begê ye, ji gundê Erizê ye, ku dikeve ser Çiyayê Metînan. Li rojavayê Bamernê Bekir Beg ji malbateke navdar bûye û li herêma Behdînan, ji ber navê gundê wî, paşnavê wî bûye …

Rizaliyê Reşîd (*1929’a li Tiblîsê/Gurcistan) helbestvan, nivîskar û çîroknivîsekî kurd e. Rizaliyê Reşîd di sala 1929an de li paytextê Gurcistanê Tiblîsê hatiye dinyayê. Dema çar salî bû bi diya xwe re çûye Ermenistanê, gundê Kurekendê (niha Fêrîk) cem apê xwe. Rizalî li gundê xwe yê teze dest bi dibistanê dike. Du salên pêşin xwendin …

Pîremêrd (z. 1867 Silêmanî − m. 15’ê pûşperê 1950 li Silêmaniyê) helbestvan, rojnamevan û rexnegirê kurd bû. Navê wî yê eslî Tewfîq Mehmûd bû. Perwerdehiya olî dît. Piştre li Stenbolê fakulteya dadê xelas kir. Di sala 1907’an de li Stenbolê di damezrandina Komeleya Kurdistan de cih girt. Di sala 1909’an de li Colemêrgê, 1918 li Amasyayê bû qeymaqam. 1923 dîsa vegerand Silemaniyê. Di nav salên 1926 û 1950’î de seroke rojnameyên “Jiyanewe” û “Jin” bû. Ser folklor gelek lêkolîn …

Mele Perîşan yan jî Perîşan Dînewerî (z. 1356, Kirmaşan, Rojhilata Kurdistanê – m. 1416) helbestvanekî kurd[1] bû. Mele Perîşan ji Herêma Dînewerê ye ku bi ser Kirmanşanê ve ji dayik bûye. Ew bi Perîşanê Dînewerî jî tê nas kirin. Ew heta niha bi helbestvanê yekê yê ku bi kurdiya goranî pesna mezhebê şiî daye tê nasîn. Dîwana wî …

Nalî an jî Nalî Şehrezûrî (b. 1791, Şehrezûr – m. 1855 Stembol, Tirkiye) matematîkzan, helbestvan, û zimannasekî kurd e. Navê wî yê resen “Xidir” e. Nalî Şarezûrî, lawê Ehmedê Şaweysê Mîkayîlî ye.[1]Li ser sala jidayîkbûna Nalî dîtinên cihêreng hene. Dîroknasê kurd Mihemed Emîn Zekî di pirtûka xwe ya bi navê “Kurtey Mêjûyî Kurd û …

Melayê Cizîrî (1570–1640) wekî Ehmedê Xanî û Feqiyê Teyran yek ji helbestvanên mezin yên kurd e. Perçeyek ji meqele “Klasîkên me – an şahir û edîbên me ên kevin” ya Celadet Alî Bedirxan: “Mela li cem hemî kurdmancan, nemaze li cem feqehan ewçend nas e ko ne hewce ye ez wesfê wî bidim. Mela şahirekî mitesewif e, …