Celal Talebanî (bi soranî: جەلال تاڵەبانی, Celal Tallebanî; bi erebî: جلال طالباني, Jalāl Tālabānī) (z. 12’ê sermawezê 1933 li gundê Kelkanê, Silêmanî – m. 3’ê kewçêrê 2017 li Berlînê, Almanya[1]), siyasetmedar kurd û serokkomarê Îraqê bû.
Jînenîgarî
Talebanî di sala 1933’an de li Başûrê Kurdistanê li gundekî girêdayî Dokanê ji dayîk bûye. Xwendina xwe ya destpêkê û navîn li Koysinceq û ya lîseyê li Hewlêr û Kerkûkê qedand.
Di ciwaniya xwe de Talebanî beşdarî xebata siyasî bû ye, ew di sala 1951’ê de weke endamê Komîteya Navendî ya PDK’ê hate hilbijartin. Di 1953’an de wî li zanîngeha Bexdayê dest bi xwendina hiqûqê kir û ligel hinek hevalên xwe yên xwendekar bi awayekî dizî Yekîtiya xwendekarên Kurdistanê damezirand. Di sala 1956’an de ji ber xebata xwe ya siyasî dest ji xwendinê berda.
Sala 1961’ê ligel Mele Mistefa Barzanî dest bi şerê çekdarî kir. Piştre ji ber cudabûna bîr û baweriyên siyasî di navbera wî û Mele Mistefa Barzanî de di 1964’an de ji PDK cuda bû û Partiya Şoreşgerî ya Kurdistanê damezirand.
Di sala 1970’î de piştî peymana 11’ê adarê careke din li Mele Mistefa Barzanî vegeriya. Piştî têkçûna peymana 11’ê adarê di navbera kurdan û hikûmeta Îraqê de di sala 1975’an de, Talebanî Yekîtiya Nîştimanî ya Kurdistanê ava kir.
Celal Talebanî bi keça nivîskarê navdar Îbrahîm Ehmed a Hêro Xanim re zewicî ye.[2]
Di 6’ê avrêla 2005’an de Talebanî bi hilbijartinê bû serokkomarê Îraqê.
Di 20’ê rêbendana 2012’an de ji ber tedawîbûna Talebanî, ew birine Almanyayê.[3]
Di sala 2017’an de jiyana xwe ji dest da.
Çavkanî
- ↑ “Celal Talebanî koça dawî kir”. Rûdaw. 03/10/2017.
- ↑ (îngilîzî) Iraqi first lady survives bombing
- ↑ (îngilîzî) Iraq’s Jalal Talabani arrives in Germany for treatment
