Meryem Xan yekemîn jina kurd e ku bi zaravaya kurmanciya bakur stran li ser qewanan tomar kirine. Cihê jidayikbûna we nediyar e. Li gor riwayetekî di sala 1904’an li Dêrgola Botanê ser Şirnexê û li gor agahîyên din li gûndê Çêlika Evdilkerîmê Elîye Remo e giredayî Kerborane hatiye dinê (Bakurê Kurdistanê). Meryem Xan ji bo hunera kurdî zehmetekî gelek mezin kişandiye. Ji bona wê jî nav û hunera wê heya roja îro jî tên hezkirin.Meryem Xan sala 1949’an li bajarê Bexdayê di nava xeribî û êşên mezin de çu rehmetê.
Meryem Xan û civata kurdî
Di demekê de ku di civaka Kurdî de bi şerm dihat dîtin ku jin bibin dengbêj yan muzîkvan û piraniya dengbêjên kurdan zilam bûn, Meryem Xan (1904-1949) xwe da bayê hunera kurdî û ji ber vê yekê gelek zehmetî kişandin. Meryem Xan di nav kurdan de weke yekemîn stranbêja jin tê naskirin.
Stran
- Girê Sîra
- Ha Wer Delal
- Helîm: https://www.youtube.com/watch?v=tHaxWQisrUw
- Weyla li min xerîbê: https://www.youtube.com/watch?v=YujSZaSRMO8
- Lorke lorke
- Gulê wey nar wey narê
- Hey berde berde
- Lê lê weso
- Gul şênî şênî
- Miḧemedê romî
- Lê lê êmo
- Lê dayê
- Lê lê siwaro
- Ey delal
Çavkanî
Şablon:Meryem Xan dîyalekta herema Torê bi kar tîne û kiteba Huseyîn Demîrer a bi navê Ha Wer Delal jî îdiayên cihê dayikbuna wê go li Çêlik xurt dike.
