DÎROK

ARAM GERNAS Dema meriv bi agahîyên nîvçe behsa jînenîgarîya lehengek dike, acizîyek xwe berdide ser dilê meriv û pênûs di destê meriv da sar dibe. Lehengekî ku di du serhildanan da bûye nîşana mêrxasî û welatperwerîyê. Lehengek ku di rêvebirîya herî bilind da cîh girtiye û tu car paxavê bi …

Di dema serhildanê de Zeynê çek hilgirtiye, bi mehan li çiyê maye û şer kiriye. Di nav kesên ku tê xwestin teslîm bibe Zeynê jî heye. Gotinên Zeynê îro jî ji aliyê dengbêjên herêmê ve têne gotin: ‘’Ça teslîmê Romê dibî?/ Tu nizanî Rom xayîn e /Ez Zeynê me, Zeyna …

NURÎ FIRAT – SIDDIK GULER Di rojnameya Cumhuriyetê ya 16’ê tîrmeha 1930’an de ji bo Qirkirina Zîlanê wiha digot: “Di hereketa Zîlanê de zêdetirî 15 hezar eşqiya hatin îmhakirin. Şerê li wir bi tarzekî serkeftî pêk hatiye û çemê Zîlanê bi cenazeyan tijî bûye”. Em çûn çemê Zîlanê û careke …

Xalid Îsa Ji sala 1927’an heta Şerê Cîhanê yê duduyan rêxistina (komela) Xoybûnê kar û xebata netewî bêbêhnvedan dajot. Bêguman ev xebat ji bo mafên netewî ji bo gelê kurd li hemu parçên Kurdistanê dihate bikaranîn. Hemu hêzên li Rojhilata Navîn tevger û çalekiyên Xoybûnê dişopandin. Ji nav belgeyên fermî …

Bîranînên şahidê Serhildana Agirî û Şêx Saîd Fesîh Kaya yê li Navçeya Mîlazgirê ya Mûşê piştî mirina wî  derketin holê. Di bîranînên Kaya de tê gotin ku di navbera salên 1931 û 1960’an de li Geliyêm Zîlanê de di nav de gelek zarok jî heyî 3 hezar kes tên qetilkirin. …

Komkujiya Zîlanê, komkujiya Geliyê Zîlanê, terteleya Zîlanê komkujiyeke pirr mezin e ku ji aliyê Tirkiyeyê ve li dijî kurdan hatiye kirin. Navê xwe ji qirrkirinên komî yên li Geliyê Zîlanê hatine kirin digire, lê komkujî ne tenê li vê geliyê, li seranser parêzgeha Agirî û parêzgehên devedorê hatiye kirin. Bi giştî Bakurê Kurdistanê ji vê komkujiyê ziyan dîtiye. Gorî çavkaniyên rojavayî di navbera …

Komkujiya Qilabanê an jî Komkujiya Robozkê di 28ê kanûna 2011an de li gundê Robozkê yê Qilabanê pêk hat. Piştî ku di heman demê de civîna Lijneya Ewlekariya Neteweyî (LEN) ya Tirkiyeyê ku jê re bi tirkî dibêjin “MGK” lev dicivê û piştre ev komkujî dibe. Hat gotin ku plansaziya wê komkujiyê di wê civênê de hat kirin. Di wê civinê de, ku armanca ku …

Bi milyona pirtûk dan hev. Bi dehan fîlm qedexekirin, bi hezaran rewşenbîr, sîyasetmendar û xort girtin, xistin bin işkenceyên ne dîtî. Gelek ji wan, ji işkencên hovane ne filîtîn û cardin ruyê rojê ne dîtîn. Tenê li zindana Diyarbekîr di encama işkenceyên derbekerên 12 îlonê û piyonên wan 53 kes …

SEÎD VEROJ Ciyê jidayikbûn, perwerdeyî û qeymeqemîya wî Ahmed Cemîl, di sala 1872an de li bajarê Dîyarbekirê ji dayik bûye û lawê Hecî Îsmaîl Neşat Efendî ye. Ew, “Xwendina xwe ya seretayî û Ruşdîyeya Eskerî li bajarê Dîyarbekirê xelas dike û paşê xwendina xwe di Mekteba Eşîretan de didomîne. Ji …

ESLÎXAN YILDIRIM  Peymana Lozan 24’ê Temmûzê sala 1923’yan hat îmzekirin, bi vê peymanê Kurdistan hat perçekirin û Dewleta Tirkiye di qada navnetewî de hat qebûlkirin. Wek gelek mijaran, di derbarê vê peymanê de, di vegotinên rewşa heyama avakirina Dewleta Tirkiyê de gelek çewtitî û xelitî hene; ya muhîm hin ji …

”Şoreşa Agirî berdewamî bi berxwedanê da heta li meha tebaxa 1927 bajêrekê (bihimdun) ê Libnanê civata Xoybûn hatiye damezirandin û yek ji biryarên kongirê Xoybûn berdewamî dan bû bi şoreşê heta derêxistina diwa serbazê turk ji Kurdistanê.”   MUSEDEQ TOVÎ / Salên penaberiyê ji jiyana Îhsan Nûrî paşa Di girêkên …

”Dema Celadet ji dayik bû, malbata wî li Stenbolê li sirgûnê bû. Dayika wî Senîha Xanim, Bavê wî Emîn Elî Mufetişê Dadgeha Stenbolê bû. Her wiha, wî li wan salan da di nav tevgera Kurdan da jî cihekê girîng digirt.”   SERBAZ SİYAMEND / Mamosteyê Hawarê dengê zanîna kurdî Celadet …

”Sazkirina komîtêya ”Xoybûnê“ bû dewraneke nû di nava dîroka nasyonalîzma kurdan da, ko meriv dikare bêje ji qalibê xwe yê teng derket, kete nava erafê navnetewî da û pêwendîyên xurt bi hemû kurdan ra saz kir.”   TÊMÛRÊ XELÎL / Pêwendîyên “Xoybûnê” û “Daşnaksûtyûnê” Têkçûna serhildanên li Kurdistana Tirkîyê, Îranê …