Subhan Ji Mîrê Qadirî
Subhan ji mîrê Qadirî
Adem ji tînê çêkirî
Qalib bi rûhê hey kirî
Wesfan çi bêjim ya Rebî!
Wesfê di mîrê ekber e
Kê taqet e ket defter e
Her Wahidê witr e fer e
Haşa ku wî ‘uzwek hebî
Haşa hebin ‘uzw û cesed
Tehwîlê îmkanê xired
We lem yekun kufwen ehed
Zatê qedîm her dê hebî
Zatê qedîm û pakî ye
Heyy û ‘Elîm û Hadî ye
Navek ‘ezîm û ‘alî ye
Ê sermedî dê j-xwo we bî
‘Alî ji e’razan we ne
Lutf û kerem her wî hene
Hakim ew e bê mesken e
Erdek heye ew lê nebî?
Bê mesken e ew Qadir e
çavan veke her hazir e
Ustadê çerxa daîre
Qismet dihê şeyx û sebî
şêx û sebî her middetê
Ew raziq e rizqî detê
Baxbanê çaxê wehdetê
Ya Reb tu yî her dê hebî
Ya Reb tu yî ji nûr î tu
Sultanê jêr û jûr î tu
Her hazir î ney dûr î tu
Dûriyek hebî ew dê-j me bî
Ê dûr ji te xusran e lê
Hem zulmet û hîcran e lê
Nêzîkî te xufran e lê
Xeffarê merdê muznib î
Xeffarî xweş sûltanî tu
Xellaqê rûh û canî tu
Darindeyê keywanî tu
Sazendeyê neh lewleb î
Sazendeyê neh pancer î
Mutleq tu şahê ekber î
Mulkiyyeta enguşterî
Te da Suleymanê nebî
Mulkiyyeta lewh û qelem
Tehtessera û ‘erş û hem
Bal ve xudanî dikey hekem
Bexşendeyê her mensebî
Bexşendê her ecram û ‘erş
Anî zuhûrê mulkê ferş
Summestewa balayê ‘erş
Mîrê ezel tuy ya Rebî!
Min mîrekê Xeffar heye
Sultanekê Settar heye
Hêj min huba pêrar heye
Ya Reb derê feyzê vebî
Min dî vebûn dergah û der
Ê têkelî bangê seher
Der kûş û hûş im şud xeber
Batey! Bixwaze metlebê
Ji Çirya Paşî Pê Da
Ji çirya paşî pê da
Melayê Bateyî kanê
Sefer kêşa bi Miksê da
Li ser weqtê zivistanê
Zivistanê evî yolê
Evî beryê evî çolê
Mijê avête derdolê
Xwinavê girtî kêstanê
Xwinavê girtî nesrînê
Cemed çêbû li sewlînê
Girya me tê ji bo asmînê
Zerî nayêne seyranê
Zerî tên û diyar nabin
Coşil tên û star nabin
çi cindî tên siyar nabin
Bûye tarî li kolanê
Bûye tarî û zulmat e
Sir û serma ji nû hate
Yeqîn kanûn eda hate
Binêrin dax û kovanê
Binêr daxa me êxsîra
Xezam zer bûn rezê mîra
Reyhan barî di avê da
Reyhan barî di eywanê
Perîşan in li hingorê
Ji Comerza gola jorê
Mecalêd Berçela borî
Zerî nayêne seyranê
El Wefayî Wesla Canan Xemzîdara Min
el wefayî wesla canan xemzîdara min nehat
ya tu qelbê asiqan î, gulnîgara min nehat
mam di qeyda derd û daxan xemgusara min nehat
subhe nabit wê şevê dengê menara min nehat
derd û dax im, bê qerar im, bê bihar im, bê çîmen
bê hebîb im, bê tebîb im, hem xerib im bê weten
şubhê yaqûbî ji işqa yûsifê gulpîrehen
mûnisê derd û xeman im sakinê beyt-ul hezen
tar û mar im, întîzar im, sehsiwara min nehat
pertewa şem`a cemalî, min disojit dem bi dem
iştîyaqa zulf û xalan têk kirim deryayê xem
dame ber pêça fîraqê, weslê qet nakit kerem
ma mededkarê me bit “înna fetehna” subh û dem
weme,sotim ateşê dil, şehriyara min nehat
şubhemestan im weku dîwane ez dîwaneser
badeoş im, pirxuroş im, bêyîhoş im derbider
hesret û hicrin keser mehbûb û xeyrin bîn`nezer
bîlfîraqê lî`ttelaqî bê sikûn in ta seher
xwabê nûşîn ba ezîz im, dilnîgara min nehat
meclisa bê saz û hey-hey, min nevêt naçimeyê
bê defû bê çeng û bê ney, min nevêt naçimeyê
bezmeya bêyara batê min nevêt naçimeyê
bêfîraxet yara batê `eşwekara min nehat.
………………………………..
Zembîlfiroş (Em ê qismeke vê helbestê deynin.)
Ey dil were dîsan bicoş
Carek ji caran mey binûş,
Bikin qiseta Zembîlfiroş,
Da seh bikin hikayetê.
Zembîlfiroş lawkê rewal bû,
Bi kilfet û ehl û eyal bû,
Husnekî Usiv Lili bal bû,
Heq rizakê Qismatê.
Qewîn ew lawê fakîr bû,
Daymê Xwedê Debîr bû,
Pêşê xwedê Jêr bû,
Ew bi dest hebû sene’etê.
şixulê wî selik û tebeq bû,
Qîmata selkan ereq bû,
Dayîma ew rast heq bû,
Pê debirî kilfetê.
Ew bi dest zembîl bi dest,
Dibirê bazarê bi qesd,
Xwarin nan dihat bi dest,
Razi dibû qismetê.
Her dema selkan ku tîne,
Xatûnek Jorda Dibîne,
Bi dil û can dihebîne,
Dil kete pêla muhbetê.
Muhbetê keç mubtela kir,
Sir ji carîya Eşkera kir,
Lawukî qalbim cuda kir,
Min ji aşqa xew ne tê.
Law rast bû Bi xwedê ra,
Pir ji wê qenca dikêra,
Go min ji te navê tu zêra,
Tu min xilaskî ji zahmetê.
Xatûn dibê ev xeber tunîne,
şerm meke, were nav nivîne,
Min bi te day evîne,
Da em bibînin heşmetê.
Law dibê tirsim ji xebere,
Dev hereme, têne riyare,
Agirek bi wanda dibare,
Narî cama şerbetê.
Xatûn dibê tu lawê beyanî,
Lew dibêm da tu bizanî,
Min tu ji bo dilê xwe anî,
Da em bikin misilhetê.
Law bi xatûne ra debetê,
Tu mixazîya dil devete,
Dayn ji heq nekin vehetê,
Rû spiyin di axretê.
Xatûn dibêje bavêje xeyalan,
Were ser doşek û palan,
Bihn ke zulf û xalan,
Law dibe zilfê herîr e.
Law dibe zilfê herîre,
Pîroz be lawê mîre,
çihede lawê feqîre,
Tev bide vê misilhetê.
Xaûn dibê lawê verêvan,
Were nav reyhan û sêvan,
Tu şekir bimêj bi herdu lêvan,
şibhê cama şerbetê.
Law bidê tu qenca temamî,
Her wekî şekir di camê,
Bi ser û peyan tu li min heramî,
Tirsim ji roja axretê.
Qiblegeha Aşiqan (Kê Yî Tu)
subh û êvarî şeva tarî şemala kê yî tu
leyletul qedr û berat in nûra mala kê yî tu
çîçeka baxê îrem şûx bejn û bala kê yî
tu bo xwudê key bêje min kanê şepala kê yî tu
dêm kitêb e zulf e haşî şerhê xala kê yî tu
dilbera gerden şefîf î danuwa durra ‘eden
nazik û mewzûn letîf î nexliya selwa çîmen
gullîbas î, gulqiyas î, gulenî gulpîrehen
ahûya deşta tetarê rehzena aska xeten
horiya baxê beheştê çav xezala kê yî tu
qiblegaha aşiqan î şengala ebrûzirav
hate burca şaneşînê sed melaîk çûn silav
dax û kovana evînê sotî canê min tevav
extera subha se’îd î reşrihana ta belav
filfila hindûstanê zulf û xala kê yî tu
ew çi dême şahebax e gulşena darul qerar
sed hezaran nal û awazê di bulbul çar kenar
helqe pê da bes tu hatin ‘eqreb û îlan û mar
nêrgiza şehla şepal î asemîna mêrxuzar
lebxemûş î meyfiroş î dêmpeyala kê yî tu
pêncî salî şehlewendî keftime çaha resed
min nizanim çerxê dêm e tê heye burca esed
çengelek avête dil kun kir li min dad û meded
qelbekî hişk û sufalîn min divêt can tê ebed
şah li textê dilberê fikr û xeyala kê yî tu
sefhekêşa katibê xeybê ji nûra la yezal
xaleke wa l’gerdenê mîslê berê reş mah û sal
sedhezaran rekbehacî tên tewafa zulf û xal
netrik û şutrî û îlan dane ber bayê şemal
laubal î çardexal î çardesala kê yî tu
şehkitêbek min divêt behsê muhebbet bit temam
sed tilism û sihre tê da pêkve suryanî meqam
ebceda ‘eşqê me xwend û ‘eql û wendakir we mam
horiya baxê beheştê tûtiya tawusxeram
xeyrî batey padîşaha min delala kê yî tu.
Ger Tu Nazik Sorgul î
Ger tu nazik sorgul î
Ez bilbilê mestane me
Horiya reşkakul î
Ez aşiqê dîwane me
Horiya firdewsa ‘alî
Qumriya baxê cemal î
Ger tu şem’ î wer şemal î
Ez ‘eceb perwane me
Xwoş şemal î mihr û mah î
Nazika ebrûsiyah î
Ger tu şah î padîşah î
Ez xerîbê xane me
Padîşahê hullepoş î
Afitab ser tasê noşî
Ger tu mestê meyfiroş î
Ez qûlê meyxane me.
Di Nav Qewmê Xerîb
Ya Îlahî ez xerîb im daîma her dil kebîb im
Bê hebîb im bê tebîb im mam di nav qewmê xerîb
Metrûkê bab û bira me sohtîyê şem’ û çira me
Kuştîyê dest dîlbera me mam di nav qewmê xerîb
Kuştîyê tîra xedar im kes nenas im ez dizarim
Ez feqîr im ustuxwar im mam di nav qewmê xerîb
Ez feqîr im bê newa me rûreş im ez rûsîya me
Racîyê ‘efwa xuda me mam di nav qewmê xerîb
Aşiq im bê kar û kesb im ez feqîr im dûrîdest im
Serxweş û sekran û mest im mam di nav qewmê xerîb
Serxweş im min hal tunîne cergê min safî birîne
Her dirêjim av û xwîn e mam di nav qewmê xerîb
Av û xwîna dil me kerr kir ah û wah cergê me zer kir
Xurbetê hal im xerab kir mam di nav qewmê xerîb
Terkê ewtana xerab e ez neçar im çare nabe
Ya Îlahî dê çawa be mam di nav qewmê xerîb
*Li gor Xalid Sadinî û Celîlê Celîl ev helbesta Melayê Bateyî ye. Lê li gor Mela Ehmed Hîlmî Qoxî – Dîwana Cami’ helbestvanê helbestê nayî zanîn. Me helbest ji pivokhez.blogspot.com’ê wergirt.
Ya Reb Hawar
Ya Reb hewar sed car hewar
Perwan û qet nagrin qerar
Xweş muhbetî havîtî nar
Ya Reb tu yî dermanê min
Sed car hewara thekemî
Ya ageh darê ‘alemî
Derman bike vî elemî
Ya reb tu yî dermanê min
Vî elemî derman bike
Sirra ezel zahir bike
Daxa dila hasil bike
Ya Reb tu yî dermanê min
Elem çî ye? Muhîbbet e
Derman sebr û sekînete
Ya reb bikey bi qismete
Ya Reb tu yî dermanê min
Ya reb bikey tewbe nesîb
Tecellîye husna hebîb
Derman bikey dilê hebîb
Ya reb tu yî dermanê min
Dilê xerîban sax bike
Sirr û hala zahir bike
Daxa dilê min sax bike
Ya reb tu yî dermanê min
Dilêm kole bi xwoşîne
J-ber birîna tijî xwune
Bi dermana hekîm nîne
Ya Reb tu yî dermanê min
Eger hekîm ‘îsa bitin
Luqman ji qebra rabitin
Daxa dila sax nabitin
Ya Reb tu yî dermanê min
Eger hekîme Luqman e
Dawud digel Suleyman e
Nizanin min çi kuvan e
Ya Reb tu yî dermanê min
Kovana min Muhemmed e
Ji bo roja qiyamet e
Bo me biket şefa’et e
Ya Reb tu yî dermanê min
şefa’eta wî hêviye
Lber dergehê îlahiye
Bo Melayê Bateyî ye
Ya Reb tu yî dermanê min.
Mewlîda Kurmancî
Hemdê bê hed bo Xudayê `alemîn
Ew Xudayê da ye me dînê mubîn
Em kirîne ummeta xeyr-ul beşer
Tabi`ê wî muqtedayê namiwer
Ew Xudayê malikê mulkê `ezîm
Daye me mîrasa Qur`ana Kerîm
Dînê me kir kamîl û nî`met temam
Ye`nî da me Ehmed û dar-ûs-selam
Ew Xudayê bê nezîr û zulcelal
Bê mîsal û bê heval û bê zewal
Raziqê bê dest û pa û mar û mûr
`Alimê sirra negotî der sudûr
Karîsazê bende û sultan-î-can
Rahîm û Rehman, letîf û mîhrîban
Asîmanê bê sitûn wî kir pedîd
Sûretê ba xal û xet wî aferîd
Hêvîdar in em ji te şahê Kerîm
îhdîna ya Reb sîrat-el-musteqîm
Nê ji me sûc û xeta tên û sîtem
Lê ji te îhsan û xufran û kerem
Ya Reb îmanê dixwazîn em mudam
Jêrê ala ya Muhemmed wesselam
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi `işq û şewqek hûn bibêjin esselat
Ber tu ba da her zeman û an û hîn
Ey Muhemmed sed hezaran aferîn
Ey şefî`ê darû yê her `îlletê
Dîde û bînahiya vê ummetê
Destigîr û mustexasê her dû kewn
Bo gunehkaran penah û puşt û `ewn
Sellî ya Rebbî `ela xeyr-îl-beşer
Ta hebin teyr û bixwînin ber şecer
Ew hebîbê rohnîya heft asîman
Herdû `alem qalib, ew ruh û rewan
Xak-î-payê Ehmed ew Beyt-ul-Heram
Lew şerîf in Zemzem û Rukn û Meqam
Sellî ya Rebbî `ela xeyr-îl-wera
Ma tesîrûş-şemsû fîs-seb`-îl-`ûlla
Fexrê îbrahîm û îsmaîl û Nûh
Mustefa yê bawefa yê bafitûh
“Ma remeyte îz remeyte” goşidar
Destê wî destê Xuda der kar û bar
Sellî ya Rebbî `ela xetmîr-rusul
Ma yemûc-ûl `aşîqûne fîs-subul
Ew kelîmê xweşnewayê çerx-î-tûr
Daxîdar im bo wî sîmayê bi nûr
Ey şefî`ê sahibê alayê hemd
Min hene bê hed guneh, nisyan û `emd
Lê mi hêvî wasiq e dê ez feqîr
Jêrê alaya te bim roja `esîr
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi `işq û şewqek hûn bibêjin esselat
Her kesê gûhdarê Mewlûda Nebî
Dergehê mîzgînîyan dê lê vebî
Gotî wî Pêxamberê `alî sifet:
Mewlûda min her kesê mezin biket
Ez şefî`ê wî me roja mehşerê
Dê vexwut ew tasek ava kewserê.
Serfê Mewlûda mi yek dirhem pere
Hemberî yek kohê zêrê ehmere
Fî sebîl-îllah bibexşî ber feqîr
Qedrê Mewlûdê bizanin hun kebîr
Hem ji bo Bekr û `Umer hat ev xeber
Hem ji `Usman û `Elî çêbûn eser
Dîrhemek bêt serfê Mewlûda Nebî
Xêrekî mazin ji bo hasil dibî
Hem ji şeyxan bû rîwayet ev xeber
şeyxê kerxî, Fexrê razî, ba diger
Her kesê hazir biket ew yek te`am
Ba buxur û şerbet û qedrek temam
Gazî ket îxwan û hilbîtin çira
Bête xwendin Mewlûda xeyr-ul-wera
Tête heşrê ew digel xelqê berî
Ye`nî ba Pêxamberanî enwerî
Herçî bînît, hindî tiştê xwarinê
Dê mûbarek bît li ber vê xwendinê
Bête xwendin ger li yek sikke-dîraf
Dê mûbarek bin derahim bêne zaf
Bête xwendin ger li avê, yê vexwet
Rehm-î-nazil cumleyê `îlett dibet
Her cihê lê bête xwendin rehme lê
Dê Melek bibin tijî wê menzîlê
Xanîyê lê bête xwendin ev sela
Dê bibîte ba`îsê def`a bela
Bo xudanê zadî yû bo hemnişîn
Her selatan dê bidin kerrûbîyîn
Dafi`ê cumle hesûdê çav xirab
Der mezarê sehle lê redda cewab
Pirr kesan dîtin keramat û eser
Ji xwendina Mewlûda xeyr-il-beşer
Her wekî hatîye gotin bê hîsab
Lê neşçm bêjim ji tetwîla Kîtab
Qedrê Mewlûdê nizanim bêjim ez
Lêk hişiyar bin nebîte cerge-bez
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
Girtî yek qebde ji nûra Xwe Xuda,
Gote wê: “Kûnî Hebîbî Ehmeda”.
Hêj ne erş û ferş û kûrsî û qelem
Hêj ne lewh û Enbîyayê muhteşem
Saliha tesbîh kir nûra şigerf
şeş mîet elf û çihar û bîsti elf
Paşî bo wî çêkirî dwazdeh hîcab
Her yekî xwiştir ji yadî bê hîsap
Qudret û te`zîm û mînnet, merhemet
Hem se`adet hem keramet, menzîlet
Hem hîdayet hem nubûwwet, rîf`ete
Ta`ete yazdeh, şefa`et temmete
Her yekî westabû tê da çendî sal
Lê `eded-mespare `ilmê Layezal.”
Her yekî tesbîhekî xas û cuda
Daîma tesbîh xwendin bo Xuda
Paşî avête çihar behrê mezin
Wî Xuda yê “Layezalê” îns û cin
Behrê nusret, sanî behrê merhemeh
Behrê qudret, behrê îrfan, în hemeh
çûn ji behrê me`rîfet ew hate der
Qetre jê werya bi îlham, ew qeder
Sed hezar û hem çihar û bîst-i elf
Her yekî bû yek Nebîyyê dil-şigerf
Paşê Wî çêkir ji nûra namiwer
Cewherek, lê kir nezer ew bû du ker
Nisfê ewwel dayê çavê heybetê
Nisfê sanî dayê çavê şefqetê
Nisfê ewwel bûye behr û her li vî
nê ji tirs û heybetê qet nanivî
Hem kelî ew behr û kef da û dûxan
Kef bûye erd û dûxan bû asîman
Nivîka di çêkirin jê çari çîz
`Erş û kursîyyû qelem, lewhê temîz
Hate emrê “Padîşahê Layezal”
Malîkul mulkê Celîlê Zul-celal:
“Ya qelem binvîs bi emrê Padîşah”
“Ez çi binvîsim? biferma ya îlah!
Qale: “ûktûb Laîlah îlla ene”,
Hem Muhemmed Qasidê emrê min e.
Sacîd û bêhiş girî sed sali dî
Ser hilîna got îlahî seyyîdî
Ez dizanim Laîlah îlla Tu yî
Ew Muhemmed hemberê îsmek bûyî
Kijke ya Sultanê ba cud û kerem?
Padîşahê sermedî got: Ya qelem.
Ger nebûya ew Muhemmed, lewh û `erş
Min netîna ne wucûdê ta bi ferş
Ney tû ney Cennet û narê mezin
Cumle eşya min ji bo Wî çêkir in
Muhbetê hîngavt û şeq bû ew qelem
Ma li ser lewhê nivîsê dem bi dem
Serxweş û şûkranê Wî navê şirîn
Paşê ba îlhamê Rebb-êl `alemîn
Gotî ewwel: -Ya Muhemmed Es-selam
Hem Eleyke gotî Rebbê “La yenam.”
Da cewaben `en Hebîbê-l îzzetê:
We Eleyke Es-selam û Rehmetê
Bûye Sunnet lew selam û redd e ferd.
Cûmle ehwal paşê hingê kirne erd.
Wî nivîsî pêkve Ummet qencîkar
Cennetîyyû `esîyan dê biçne nar.
Ummeta Ehmed nivîsî ehlê Nûr
Ummet-un muznîbet-un Rebb-ûn xafûr
Cumleê ehwalê `alem bêş û kem
Wî nivîsî borî yû hişk bû qelem
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
çûn îradet hate sultanê refî`
çêkirî Adem bi vî şiklê bedî`
Emrî hate goşê Cibrîlê Emîn:
Qebde`ê bîne ji beyda`ê zemîn
Ew dilê erdê û hem hûsn û biha
Zîneta meknûn û dûrra bê biha
Hatî Cebraîl li ba emrê Letîf
çengekî axê ji wê qebra şerîf
Girt û ba tesnîmê safî kir hevîr
Têkveda heta ku ew qenc bû xemîr
Bû wekî dûrra sipî wê se`atê
Xewte da der çûyibarê Cennetê
Emrê Cebraîl kirî paşê çûnan
Wê bi gîre der zemîn û asîman
Behr û berr û şerq û xerbê `alemê
Hate gêran hêj ne behsa Ademê
Nê hezaran Salê çûne axîrî
Ew nebî bû Adem hîj av û herî
Paşî hingî xaliqê her sûretê
çêkirî Adem bi destê qûdretê
Pif kirî ruhê xu ew bû nazenîn
Lew Melek hatin ji bo wî sacidîn
Bû xezîne ew ji bo dûrra yetîm
Danîye pişta wî ew Nûra `Ezîm
Paşê bir avête baxê Cennetê
Xeyrî darê jê bixwe j` her nî`metê
Sef bi sef westane pişta wî Melek
Nazirê Nûra Muhemmed ew Melek
Gotî Adem ew Melaîk bo çi her
Wî li pişta min dikin daîm nezer
Rebbê `alem gotî Adem ey mûlî
Tu ji bo Nûra Muhemmed hamilî
Ew Hebîbê Min di pişta te zuhûr
Lew Melek têne temaşeyê ji dûr
Gotî Adem ey Xuda wendî felek
Min divêtin bêne pêş min ew Melek
Hem bi fermana Xuda wê se`atê
Nûr ji piştê hate nîva cebhetê
Hin dibêjin hate tilya şahidê
Lê heqîqet her dizanitin Xudê
Mislê rojê hatîye ew ca felek
Hem teheyyur Adem û hindî Melek
Gotî Adem ya Rebb ew Nûra qebûl
-Ma te tiştek? Gotî Eshabê Resûl
Gotî Adem: -Ya îlahî qenc e bêt
Bête tilyan her çi maye, Min divêt
Nûra bû-Bekir di wastayê `Umer
D` bunser û `Usman di xunser musteqer
Hate îbhamê dibên nûra `Elî
şu`lê da tilyan û Cennet muncelî
Hatî Hewwa û nezer da nûrî saf
Gotî: – Ya Adem çi nûre pir şefaf ?
Gotî Nûra yek Nebî yê mezin e
Seyyîd û hem serwerê nesla min e
çûnkî bê emrê ji Adem bû zîhar
Nûr ji enyê hate piştê bû sitar
Nê ji darê xwarin herdu kan şîrîn
Hûlle ê Cennet ji bejnê da firîn
îhbîtû mînha cemî`en hate emr
Adema dî pêkve lakîn bi sebir
Der „Seren” dîbê bi erdê ket girî
çend salan rohnîkê wî bûne herî
Rohnîkê wî şîn kirin dar û nebat
çûn di erdê da û pa û mayi mat
Pir girî û xweş girî bê hed gelek
Newhe ê „înna zelemna” çû felek
Rojekê ew der sûcudê bê mefer
Pir girî û hem li erşê kir nezer
Dît nivîsî „La îlahe-îlellah
Ba Muhemmed ba Resûlellahê şah
Got: – bi heqqê an Muhemmed key, te, neqş
Wî kirî ba îsmê Xu ber saqî `erş
Tu bi xufranê min ê bêçare, ah.
Hate Cebraîl li ba emrê îlah
Ser hilîne Adema `Efwa Celîl
Bo te hat û rabe ey zîba cemîl,
Hurmeta navê Muhemmed an Resûl
Tewbeya te bû qebûl û her qebûl.
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
çûn ji Adem nûra Ehmed bû cûda
Hate puşta şîsê burhan-ul hûda
Hate eslabê bûtûnî tahir e
Qet nebû yek jî, xerab û facir e
Fewqê `Ednan ta ji Adem îxtîlaf
Tê heye lew bî tîfaq e ev mesaf
Jêrî Ednan ta ji `Ebdullah guhest
Bîst û yek babin, hemî rast û durust
Hin yekî ‘Ednan û Me`d û hem Nezar
Mudr û îlyas in bizan ey goşîdar
Mudrîke paşê Xûzeyme taze `eyş
Hem Kenen e paşê Nedr e bû Qureyş
Malîk û hem Fehr û Xalîb hem Lûwey
Ke`b û Mûrre hem Kîlab û hem Qusey
Hem ji puşta wî Quseyyê pak û saf
Ew emanet hate nik `Ebdûlmenaf
Hem ji nik `Ebdulmenaf ew muxtefî
Hate pişta Haşim ew Nûra sefî
Hem ji Haşim bû emenet munqelib
Hate bû mêhvanê `Ebdulmuttelib
Sîlsîla wî ta bi Adem da û bab
Pêkve di biçne bihîştê bê hîsab
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi `işq û şewqek hûn bibêjin esselat
Hem ji Abdûlmuttelîb bû hamîle
Fatîme hem mûdde teş bû kamîle
Ji bo Abdullah bi hûkmê sabîqe
Nûra Ehmed der cebîneş barîqe
Mazharê nûra Mûhemmed hatî ew
Pak û nûranî mûeyyed hate ew
Girtî xwinê cûbbe ê yehya çûnar
Wê demê bû yek şehîdê bê şûwar
Hişkê bû ew xwinê birin rûzîgar
Ta wûcudê Abdullahê namîdar
Taze bû ew xwin û mercan bune rêz
Rahiban got ay û way exbarê nêz
Wextê rabit Ehmedê alî alem
Nasixê tewrat û încil û sanem
Hat xudanê seyf û Qur’ana mûbîn
Xwinê Yehya bû nîşana wî yeqîn
Lêk vegeryan hem sûal û hem cewab
Way û weylê kefte nav ehlê kîtab
Wan yeqî kir Abdullah hate wucûd
Ba’adawet qast kirin qetla wî zûd
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
Ehlê kizb û ehlê zûr û îftira
çendî caran hatine um-mûl qura
Abdullah der hivzê sultanê wedûd
Nûra Ehmed dafi’ê şerrê yehûd
Abdullah mezin bu ba naz û delal
Canê Abdûlmuttalib ew meh û sal
Xweş divê babê azîzê maderê
Rohnîya malê û zîba esmerê
şikl û sîma mislê bedra asîman
Nazik û rana û nûra xanedan
Dîlber û mehbûb û şîrîn wek şeker
Herkesî ew dî û dil lê bu duker
Dohtî çakanî kureyş û hem ereb
Muntezir bun pêkwe bo wî roz û şeb
Her yekî hîvî dikir ew bit qebûl
Ba yekî wî qet neda meyla wusul
Bu di aza ew ji fikrî în û an
Yumnî nûra Ehmedî bûba sîban
Rojekî wî gote babê ey emîr
Saeta ez biçme betha û sebîr
Min ji piştê tê te der nûrek mezin
Radibitê ser serê min ew ji min
Ez di bînim minqasim bu ew duker
Yek di şerqê yek di xerbê çuye der
Tête vehcespan û çapûk bide reng
Tête ser yek mislê ewrê taze reng
Ez dibînim asîman buye dû şeq
Radibit ew nurê ta bi heft tebeq
Tête veh-fil- halî zanalî maqam
Ez dibînim tête piştamin temam
Seata rûnim li ser mehda zemîn
Min acaîp tête pêşmin aferîn
Hem ji erdê tête semê ev kelam
Wî digelte Ehmed wes-selam
Her çi darê hişkê ez çume binî
Bu hîşîn kesk ji bekan pir xenî
Bû sî û sewan li ser min nagîhan
Ez ku çum bu hişk û bê belk û xûsan
Ew remz û hale babo bêje min
Gote babî rohnîya çavê di min
çavê min mizgîn l ite ey nazenîn
Dê ji te zahir bitin şahê emîn
Hêvîya min wasiqe Dê radibîtin
Ekrêmê alem ji te peyda bitin
Eşrefê mexlûk û siltanê cîhan
Dê ji te zahir bîtin bê şik bi zan
Min dîye der xewab û mame mûntezer
Ehmed ji pişta teye canê peder
çûnkî Ebdillahê rabû pakî zat
Xweş li qetla wî cihûdan kir xebat
Rahib û ehbar û hem ehlê kîtab
Ji agirê kerbê hemî bune kebab
Hatine heftê cihûd ez milkê şam
Taze beyat best û ehd dane temam
Cengî û merdê dila wer şûreger
Pêkve xwarin sund û bestên taze şer
Ta neêtê kuştin ew zîba heram
Yek ji me naêtê ax û milkê şam
Rahê sehra girt ewanê kîne dûz
Mislê kûndê her bi şev çûne birûz
Zû gihîştin çûne dora mekkihê
Ketne bestan mislê ava bin kehê
Da bibîn kengî dê bêtin firsatê
Newbedar ketne kenarê heyşetê
Rojekî wan di bi çolêde meşî
Talibê neçîr û ahûyê xweşî
Wan ku di raburî Evdillah çûnan
Ba tenê tenha bi çolêde rewan
Firseta xwe dîn û rabun şûr û hesin
çûn di payde mislê gûrê dev bi xwîn
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
Hem di wê rojê li sedyê bu weheb
Yanî babê Emîna alî neseb
çûn seda hat û weheb lê kir nezer
Hate Evdillahê qewmê xwînceger
Refde gûrkek hate berxê newciwan
Lê belê hişyare lê zîba şivan
Nagîhan fikrî weheb di ji asîman
Hate xwarê leşgerê rewhanîyan
Xeybeyanê keksê puşî gulîzar
Hatin û jêk rakirin ew tar û mar
Terfetûl eynê cihûd berbat kirin
Wan ji iqlîmê cîhan winda kirin
Seata sirrê ji xeybê dî weheb
Maye heyran û fe maye der eceb
çûn ji Evdillahê dît ew sir û hal
Xweş li lewhê dil nivîsî ev xeyal
Ger qebûl ket min daye wî Emîna
Pak û masûmê hebîb û mûqîma
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
Paşî wê sirra azîm û nûr û tab
Nazîlê qelbê weheb bu îttirab
çapûk û çespan vegerya hate mal
Wî hîkayet got ji bo mala xwe hal
Hem hîkayet ji bo zewcê weheb
Hem keramet hem ji cenga bûl-eceb
Gote zewce qence qasit bî ji min
Rabî bî çî xanedana der mezin
Bêje Evdilmittalîb min Emîna
Wê li nîk zîba afîfa mûqîna
Gotî Evdillah bi bitin ew qebûl
Temşîyet dê bit û çê bît usûl
Nazik û sîma xweş dîlber ewe
Layiqê wî babê ta wî her ewe
Hatî Evdîlmûttalîb kir ba xeber
Hem di Evdillahi hûbbê kir eser
Gotî dayê rabe ey zîba xîsal
Zewceyê bo min bi xwaze bes delal
Ba cemal û ba kemal û ba edeb
Xweş eda şîrîn lîqa alî neseb
Zû di rabû Fatîma dil şadî man
Mazirê ber suretê gûlçehre kan
Pir şepal û gûl rixanê taze eyş
Sakînanê perdeyê alê qûreyş
Dil newa û pêkve naz û qende leb
Kes nedî şîrîntir ez binta weheb
Emîna gûl bu di gûlzarê cemal
Hûsnî û bê hed qad û qamet ittîdal
Dê çi bêjim ez cemal û marîfet
Walidê Ehmed bese her ew sifet
Fatîma dît û vegerya da mina
Gote Evdillahê behsê Emîna
Mislê wê nebûn şepal û nazenîn
Nê di dînyê ne di firdewsa berîn
Carîdî çu dît û ew nazik nîhal
Lê vegera babetin herdû heval
Hate Evdilmuttalîb rakir ji mal
çûn ji babê xwestin ew rana şepal
Weqîyek zîv û weqîyek zeheb
Sed şitûr sed pez e wî dane weheb
Sed beqer cûmle ciwan û samîne
Bu hinarên pêkve nexta Emîne
Hate Evdilmuttalîb vê seatê
Kir tedarîk kar û barê dawetê
çêkirin zad û teamam bil-eceb
Hem qureyşî xwendin û hindî ereb
Emîna xemlê ji rengê gûlşenê
Zend û bazin rêştine ji rengê hinê
Xweş newa û xweş eda hatin ereb
Cuma bu ew şeb nehê mahê receb
Wê şevê anîn nîkah û aqdê best
Bûk û zava mane şerbet dane dest
Der Mekkê meşhûrî bu ev gotina
Evdillah zavaye bûke Emîna
Hesret û kerbî hemî berbat kirin
Wê şevê sed jin temamî jê mirin
Bû û zava herdû çûne xelwetê
şahîyane kefte baxê cennetê
Zu di ridwanê vekir babê cinan
Daketin dergehê nîran nagîhan
Hur û xîlman û çem û teyr û nebat
Hatine hemd û senayê xweş lûxat
Ez demê can bexşî cîbrîlê emîn
Mijde da ehlê semawat û zemîn
Rabê mizgînî bibe ji mexlûqan re
Ji asîman û erdê ta teht-es-sere
Xûlxulê peyde bu der heft asîman
Sewtê tesbîhê melek çu lamekan
Hate xwarê Cebraîl û mijde da
Keksê ala yek li banê Kabê da
Mijde da mexlûqê ha ê behr û ber
Cûmle heywanetan zanî ev xeber
Xweş nîda hat ez yesar û meymene
Nura Ehmed hatî çu nîk Emîne
Hatê nuranî şef-îl mûznîbîn
Hatê xeyr-ûn-nasê xetmûl mûrselîn
Wê şevê hindî sanem bun sernûgun
Textê iblîsê leîn buwa ji gun
Lew li ser suret revî teşbîhê mar
Hate gohê bo qûbeysê kir hewar
Zûryeta wî cûnle hatin bê newa
Ew çi hale bêje me wî gote wa
Lew li min çêbuye tirs û zelzele
Ba Muhemmed Emîna bu hamîle
Hatî dewra Ehmedî dewra me çu
Lat û izza dê bikat bê av û ru
Yek j ime êdî nehiştin bit eyan
Wî li me rê girt çûna asîman
Ronîya herdu cîhan û millatan
Ummeta wî çêtirîne ummetan
Hate xwin rêzê cîhan qir seffaq
Em ji deste wî hemî dê bin helaq
Dê çi bit halê me û tedbîr û ray
Ay û way û ay û way û ay û way
Hem di sûbha wê şevê dewlet fûzun
Textê şahanê cîhan bun sernûgun
Bê tekelûm ma devê hindî milûk
şah eger hakim eger mîrê bilûk
Emîne gote şeş meh çûne ser
Min ji hemla xwe nedî qet yek eser
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
Paşî şeş meh gote min awazê xeyb
Min li te mizgîne Pakîze ceyb
Wî digel te xatemê peyxemberan
Nasixê herfa kîtab û defteran
Lê di xewnê de me dîtin bê eded
Enbîya û remz û nîşan û sened
Ewwela min dî ji min nurek diçit
Qesrê bûrsa min ji Eqsa wî didît
Mahî ewwel hatî Adem teyyîba
Kir selam û gote hemlê merheba
Mahî sanî hatî şît ez meymene
Gote min mizgîn li te ya Emîne
Mahî rabi Nuh û Xamis Hud û hem
Hatine mizgînî da min ez kerem
Mahî sadis hatî ibrahîm Xelîl
Da min mizgînî ji wê hemlê celîl
Mahî sabi hatî ismaîl zebîh
Mijde bexşî min ji wî hemlê melîh
Mahê samin hatî Mûsa ba wefa
ibşîrêya Emîne bil Mistefa
Mahê tasi hatî îsa ji asîman
Mijde da min hatî siltanê cîhan
Ew ku şeş meh çûn ji hemlê mûnqelîb
Gote Evdillahê Evdilmuttalîb
Ba ticaret dê biçita semtê şam
Der Medîne bar bikî temr û team
Wê demê dê Emîna godek bibê
Yek ziyafet lazime dawet bibê
Evdillah an meh û ruwê gûlîzar
Der Medînê şerbeta mergê wexwar
Emrê Evdillahê bîst û pênc û sal
Burî û kir ji wê dinya îrtîhal
çûn ji Evdilmuttalîb ew waqîe
Herdu çavê Emîna bun damîe
Esmerê min ma ji xelkê karîwan
Hatine pey dane ew ruh û rewan
Kan habîbê min dilê min bu dûnîm
Ax û hesret godekê min ma yetîm
Dar û ber bo wî girîn wê seatê
Av û ronîk nedînê qet mûhletê
Hem melek rabûn û gotin ya kerîm
Nê hebîbê te Mihemmed ma yetîm
Malikê milkê ezîm da ew cewab
çêtirim bo wî ji xeyra dê û bab
Ey xwedawendanê aqlê mûsteqîm
Kes nizanit qiymete dûra yetîm
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
Ez rebî-ûl ewwela şeb ruşene
Heştê şev burîn li helmê Emîne
Ya nehê zail jbu ji tirs û xena
Ya dehê bu mijdedar xîf û mîna
Yanzde hem bu xûlxûl û awaz û hem
Zimzima tesbîh û hindî der herem
Diwanzde hem hil bu şemala dewletê
Emîna mabu tenê der xelwetê
Wê şevê der Kabê Evdilmuttalîb
Mabu bo tamîra erdê mûxelîb
Emîna got mam bi tenî bê mêr û jin
Ez demek tirsam û lerze hat emin
Min dî xanî ronî bu xayet belê
çarî jin hatin ji riknê menzelê
Ba cemal û hisn û nuranî qemer
Hûlleyê istebreq û sûndûs li ber
Leleha têr ew ji ava kewserê
Zûlfîha sed tena dane enberê
Bejn û bala ser û sîmayê şefaf
Min şibhandin tuxmeyê Evdilmenaf
Yek li destê rastê hat û yek li çep
Yek li pişt û yek li pêş min ba edeb
Ew kî bun Hewa û Sara Asîye
Yek li pêş min Meryema îmranî ye
Meryemê hisn û melahat zêde bu
Palveda bu ew ji bo min tekye bu
Nagîhan bu zimzim û tesbîh û deng
Ba lûxathayê muxtelîf reng û reng
Rast û çep min di kewakip têk firin
Qafê ta qafê cîhan bu enwerîn
Pêkve dinya min dî buye qûrsê nur
Meşriq û mexrib didîtin min ji dur
Keskê ala yek di xerbêda me dî
Yek li şerqê yek li banê Kabê dî
Emrê Cebraîl kirî mîrê mezin
Mijde da ehlê semawat û zemîn
Daketin dergahê nîran bê guman
şahîyane hur û wîldanê cinan
Xûlxûlûn horî di qasrê cennetê
Kî dizanit kar û barê qudretê
Hatî Cebraîl melaîk fewce fewc
çar kenarê mekkehê bune mewce mewc
Nagîhan ez tîhnî bum wê seatê
Min dî da destê min tasek şerbetê
Sipî û wek şîr şêrîn wek esel
Nê ji wê şî û esel bune mesel
Min wexwar û tîhnî çu filhal ji min
Teyrekî sipî hat û per malî di min
Wê demê min bu Mihemmed Mistefa
Nura can û madena sidq û sefa
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat
Cûmle zeretê cîhan da ev nîda
Kirne gazî pêkve gotin merheba
Merheba ey sirrê furqan merheba
Merheba ey derdê derman merheba
Merheba ey canê baqî merheba
Merheba ey işşaqî saqî merheba
Merheba ey alî siltan merheba
Merheba ey kanê îrfan merheba
Merheba ey şemsê taban merheba
Merheba ey canî canan merheba
Merheba ey qurret-ûl aynî xelîl
Merheba ey xasê mehbûbê celîl
Merheba ey rehmeten-lil-alemîn
Merheba ente şefî-ûl mûznîbîn
Merheba ey afîtabê bê zewal
Merheba ey mahê tabê layezal
Merheba ey bûlbûlê baxê wîsal
Merheba ey eşînayê zûl-celal
Merheba ey nurî xurşîdê xweda
Merheba ey tû ji heq nabî cuda
Merheba matlubê alem her tû wî
Merheba ewladê Haşem her tû wî
Merheba ey nura heq ra mazharî
Merheba ey ewlîyan ra serwerî
Merheba hatî şivanê ûmmetê
Merheba hat bo me nura dewletê
Merheba ey bedrê alem ya mûnîr
Merheba ey xelkê girtî destegîr
Merheba siltanê cûmle enbîya
Merheba ey nurê çeşmê esfîya
Ger divêtin hûn ji narê bin necat
Bi işq û şewqek hûn bibêjin Es-selat.
Ey Netê Tû
Ey netê tû ez erş heta ferşê şehîra
Ey pertewê nûra te cîhan geşte munîra
Ey seyyidê alem bike perwayê esîra
Qed kane leke`l-fedlû lek el cûdû kesîra
Ursilte île`l xelqî beşîren we nezîra
Taha tu resûlê milkê erşê ezîm î
Der behrê kemalî tu tenê durra yetîm î
Lu`lu` sifet î der sedef î behrê kerîm î
Ehsentir î ez Yûsufê sedîqê helîm î
Ma kane leke`l nasû şebîhen we nezîra
Ey serwerê dîn, mehbetê ayatê mukerrem
îsmê te ye hindî sefehan buye mufexxem
Lutfa te şeyatîn ji sema kirne mureccem
Ger tu nebuya qet nedibû çerxê mu`ezzem
Tuba lîmen eşfeqte lehû kunte mucîra
Ey le`elê lebit `ezmê ji mîmê dike îhya
Cûşan û xurûşan ji firaqa te ye derya
Pur şewq xuhar û bi te ser geşte Sureyya
Herçî ku bi şer`a te `emeldar e di dinya
Kanet lehum el-xuldû herîren we serîra
Fexru l`mekanê padîşehê textê Medînê
Yek lehze geha erşê xeraman be meşînê
Te çerxê felek bûne ji sergeştî evînê
Xelqê ku neînit bi te îman û yeqîne
Tek bûne xisarat û seyslewne se`îra
Barane selatan ji Xuda subh û `eşiyya
Ber seyyidê muxtarê Resulê `Erebiyya
Ber al û eshabê hebîbê Qureyşiyya
Siddîq û çe Farûq û çe` Usman û Eliyya
Kanû leke fî`d-dînî mu`înen û zahîra
Ey seyyidê alem senedê nûra hidayet
Hêvî dikin em ji te ey sedrê rîsalet
Mehrûmî negîrî me ji dîwanê şefa`et
Batî be cehennem bite pur war qiyamet
Qed kunte lehû sume şefîen û zehîra.
Derd û Dax im
Derd û dax im
Le’lî yar im ho
Sîne germ im
Efxanê pêt û nar im ho
Dê çilê kim ez
Milk û mal û zêr
Ji gerdena zer
Ez hîvîdar im ho
Gulşena gul tê da
Gul di nav hewzê da
Tîr ji çeşman lê da
Kelefdar im ho
‘Erzîhalek anî
Hêj ne xwend û nezanî
Dê fida kim canî
Canfiday im ho
Dil tijî kovan im
Rehm û fermanê xan im
Ey penahî can im
şehriyar im ho
Ji du zulfan hey hey
Ji du xalan wey wey
Dermend e Batey
Tar û mar im ho.
https://www.bernamegeh.org/2019/08/05/jiyana-melaye-bate/
